تفسیر البدلیسی

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

تفسير البدليسي، تفسیر اشاری صوفیانه قرآن کریم به قلم حسام‌الدین علی بن عبدالله بدلیسی صوفی (متوفی حوالی 900ق) است. این کتاب برای اولین بار با مقدمه و تحقیق عاصم ابراهیم کیالی منتشر شده است.

تفسیر البدلیسی
تفسیر البدلیسی
پدیدآوران[[بدلیسی،

علی بن عبدالله]] (نويسنده)

کیالی، عاصم ابراهیم (مصحح)
عنوان‌های دیگرتفسیر اشا‌ری صوفی‌ شا‌رح‌ لمقا‌ما‌ت‌ الدین:‌ الثلاث‌ الاسلام‌ و الایما‌ن‌ و الاحسا‌ن‌ الشریعة و الطریقة‌ و الحقیقة
ناشردار الکتب العلمية
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر1441ق - 2020م
چاپ1
شابک978-2-7451-7929-6
موضوعتفاسیر عرفانی - قرن 9ق. - تفاسیر اهل سنت - قرن 9ق.
زبانعربی
تعداد جلد5
کد کنگره
7ت4ب 100 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

تفسیر اشاری، تفسیری است که علما از خلال آن غوامض اسرار قرآن کریم و دقایق آن را با اصطلاحاتی چون فنا و بقا، حضور و غیبت، قبض و بسط و مانند آن بیان می‌کنند. این علم را تصوف و تفسیر ایشان از کلام الهی و کلام رسول‌الله(ص) را تفسیر اشارات می‌نامند. امام زرقانی در کتابش «مناهل العرفان»، تفسیر اشاری را این‌گونه تعریف کرده است: «تأویل قرآن به غیر ظاهرش به‌خاطر اشاره‌ای خفی که برای ارباب سلوک و تصوف روشن است و می‌توان بین آن و ظاهر مراد هم جمع کرد»[۱].

محقق اثر در ابتدای کتاب، شرح ‌حالی چند سطری از نویسنده و آثارش ارائه کرده و در آن، «جامع التنزيل و التأويل في تفسير القرآن المجيد» را نام دیگر تفسیر حسام‌الدین بدلیسی دانسته است که در پنج مجلد بزرگ به طبع رسیده است[۲]‏.

کتاب با تفسیر سوره حمد آغاز شده است. ابتدا اطلاعات مختصری درباره سوره، مانند مکی و مدنی بودن آن و دلیل تسمیه آن به فاتحه ذکر شده است. سپس آیات به‌لحاظ لغت، اعراب و معنا بررسی شده و به روایات، نکات و لطایف پیرامون آنها اشاره شده است. نویسنده در ادامه به تفسیر عرفانی حمد الهی پرداخته و وصول به این مرتبه را تنها با فنای فی الله و بقای بالله میسر می‌داند[۳]‏. سپس تفسیر سبع المثانی[۴]‏ و معنای عرفانی «مالك يوم الدين» و آیات پس از آن را مطرح می‌کند[۵]‏ و در آخر در ذیل «إشارة و تأويل»، نکات و دقایق عرفانی دیگری را متذکر می‌شود[۶]‏.

این تفسیر، تمامی سوره‌های قرآن تا سوره ناس را پوشش داده است. در تفسیر عرفانی سوره ناس در ذیل تفسیر آیه «إله الناس» چنین می‌خوانیم: یعنی مربی جوهر عقل مردم به بعث الوهیتش است، آنگاه که آن را به دست خویش چهل صباح شکل داد و...[۷].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ج1، ص3-4
  2. ر.ک: همان
  3. ر.ک: متن کتاب، همان، ص13-30
  4. ر.ک: همان، ص35 و 37
  5. ر.ک: همان، ص49
  6. ر.ک: همان، ص55
  7. ر.ک: همان، ج5، ص979

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها