الموسوعة الذهبية للعلوم الإسلامية
الموسوعة الذهبية للعلوم الإسلامية، تألیف فاطمه محجوب (معاصر)، دائرةالمعارف علوم اسلامی و معرفی نویسندگان متقدم و متأخر این عرصه است.
| الموسوعة الذهبية للعلوم الإسلامية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محجوب، فاطمه محمد (نويسنده) |
| ناشر | دار الغد العربي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 13ش - 1993م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 21 |
| کد کنگره | /م۳م۸ 5/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در مقدمه کتاب از دائرةالمعارف‌های سه‌گانه‌ای که برای عموم منتشر کرده و مشتمل بر معلومات عمومی در علوم جغرافیا، تاریخ، ریاضیات و فنون و... است، یاد کرده است. در این کتب از علوم شریعت یاد نشده است، ولذا نویسنده تصمیم گرفته در یک دائرةالمعارف دیگر میراث امت اسلامی که علمای اسلام در طول زمان از خود به‌جای گذاشته‌اند و اصول تمدن و اصالت آن را معرفی کند؛ لذا این موسوعه را با نام «موسوعة العلوم الإسلامية» منتشر کرده است.
در این موسوعه تنها به احصای علوم اسلامی بسنده نشده است، بلکه شرح حال علما و تألیفات ایشان معرفی و نمونه‌هایی از آنها ارائه شده است. این موسوعه به ذکر تراجم علمای پیشین – آن‌گونه که در موسوعه‌ها رایج است - اکتفا نکرده، بلکه مشتمل بر شرح حال علمای متأخر مانند شیوخ الازهر و خریجیه و شیوخ مستنصریه و علمای دمشق و... نیز است[۱].
مقصود از علوم اسلامی که این موسوعه به آن نام‌گذاری شده است، عبارت است از:
- اول: علوم شرعی؛ یعنی علوم قرآن کریم و علوم حدیث، کلام، فقه، اصول فقه، سیره نبوی و...
- دوم: علوم عقلی که مسلمانان به آن اشتغال دارند؛ یعنی علم لغت، جغرافیا، تاریخ، طب، داروسازی، دام‌پزشکی، حساب، جبر، ورزش، نجوم و... البته زبان عربی از جهت ارتباط تنگاتنگش با قرآن کریم خصوصیت دارد و شناخت آن برای شناخت قرآن کریم و احادیث شریف لازم است[۲].
تراجم کتاب با شرح حال رسول‌الله(ص) آغاز شده است. پس از آن سیره انبیا، خلفای راشدین، صحابه و تابعین و اتباع تابعین تحت عنوان «علم السیر» ذکر شده است. پس از آن شرح حال دانشمندانی که به علوم اسلامی اشتغال داشته و نمونه بوده‌اند و تراجم مؤسسین آثار اسلامی مختلف که به سبب آنها شهرهای اسلامی در انحای عالم مورد تجلیل قرار گرفته‌اند. در رابطه با تراجم، نسبت به ذکر القاب تعظیم و تفخیم محافظت شده است؛ چراکه این القاب از ویژگی‌های عصری بوده که در آن زندگی می‌کرده‌اند. به مصنفات، خواه مطبوع و خواه مخطوط، به‌صورت مستقل پرداخته شده و محتوای آنها مفصل یا مختصر معرفی شده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.