شرح التائية الکبری
شرح التائية الكبری، توضیحاتی عرفانى و ادبى به زبان عربى است که شاعر، ادیب، حکیم و عارف مشهور قرن نهم هجری قمری، صائن‌الدین على بن محمد ترکه اصفهانى (770-835ق)، بر التائية الكبری - شاهکاری شاعرانه و عاشقانه سروده ابوحفص عمر بن على، مشهور به ابن فارض (576-632ق) - نوشته است. پژوهشگر معاصر، مجید هادی‌زاده این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای بسیار مختصر نوشته و متأسفانه توضیح کافی درباره نگارنده و اثرش نیاورده است.
| شرح التائية الکبری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ترکه اصفهانی، علی بن محمد (نويسنده)
هادی زاده، مجید (مصحح) ابن فارض، عمر بن علی ( نویسنده) هما‌یش بین‌المللی مکتب فلسفی اصفها‌ن (نخستین ( سایر) |
| عنوان‌های دیگر | تائیه. شرح ** شرح نظم الدار (شرح قصیده تائیه کبرای ابن فارض) |
| ناشر | مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1391ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-8036-81-7 |
| موضوع | ابن فارض، عمر بن علی، 576 - 632ق. تائیه - نقد و تفسیر - شعر عربی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد - شعر عرفانی - قرن 7ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 37ت208ت 4244 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاریخ تألیف
- گفتنی است که ابن ترکه اصفهانى، تاریخ نگارش این تعلیقات را سال 814ق[۱] و تاریخ اتمام شرح فارسی را سال 806ق، تعیین کرده است[۲].
- ولی مجید هادی‌زاده درباره زمان نگارش دو شرحی که ابن ترکه اصفهانى بر التائية الكبری دارد، چنین نوشته است:
- او نخست شرح عربی حاضر را تألیف کرده است.
- آنگاه شرحی فارسی به نام شرح نظم الدر (شرح قصیده تائیه کبراى ابن فارض) نوشته است[۳].
انتقاد: متأسفانه این محقق بدون توجه کافی به اطلاعات تاریخی و شتابزده سخن گفته و اشتباه کرده و البته هیچ منبعی هم برای تأیید دیدگاه خودش ارائه نداده است.
هدف و روش
- متأسفانه نویسنده مقدمه روش‌شناختی ندارد و مجید هادی‌زاده نیز هیچ مطلبی در این زمینه نیاورده و فقط وعده داده است که در مقدمه مجموعه «التائية الكبری و شروحها» به روش‌شناسی بپردازد[۴].
ساختار و محتوا
- این شرح و تعلیقه، موضوعی نیست، بلکه ترتیبی است و شارح بعد از تقدیم توضیحاتی، وارد شرح ابیات تائیه شده است.
نمونه مباحث
- صائن‌الدین على بن محمد ترکه اصفهانى نوشته است: ابن فارض در این دو بیت:
| فَحَي علی جمعي القديم الذي به | وجدت كهول الحي أطفال صبية | |
| و من فضل ما أسأرت شرب معاصري | و من كان قبلي، فالفضائل فضلتي |
، به مقام حضرت محمدیه اشاره دارد و اینکه جمع ختمی، دارای تقدم ذاتی و برتری نسبت به بقیه مراتب جمع است و در این مقام، شأن سایر اولیا و انبیای الهی، آموختن از پیامبر خاتم(ص) است و در روایت «علماء أمتي كأنبياء بني‌إسرائيل»، اشاره‌ای به این نکته دارد[۵].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، ترکه اصفهانی، علی بن محمد، «شرح نظم الدر»: https://noorlib.ir/book/view/10429?sectionNumber=2&pageNumber=307&viewType=pdf.