اقتداری، احمد
احمد اقتدارى (متولد ۱۳۰۴-1398ش)، آموزگار، نویسنده، وکیل دادگستری، مورخ، جغرافیدان، مشهور به «پدر مطالعات خلیج فارس»
| نام | اقتداری، احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دکتر احمد اقتداری |
| نام پدر | مرتضی قلی‌خان اقتداری |
| متولد | 1304ش |
| محل تولد | شهر لار در استان فارس |
| رحلت | ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03588AUTHORCODE |
ولادت
به سال 1304ش در شهر لار فارس به دنيا آمد. پدرش مرحوم مرتضی قلی‌خان اقتداری و مادرش انیس‌خانم اقتداری، هر دو لارستانی و از شهرگراش بودند.
تحصیلات
در پنج شش سالگى به مكتب‌خانه‌اى در شهر لار رفت. اندكى بعد از تاسيس مدرسه دولتى در لار او، را از مكتب‌خانه بازگرفتند و به مدرسه دولتى فرستادند.
دروس شش ساله ابتدايى را آنجا خواند. جايزه شاگرد اولى در تمام استان (ايالت آن روز) فارس را در این شش سال دريافت كرد. دوران سه ساله دبيرستان را در شهر لار گذراند.
پدرش پس از ترديد بسيار او را به شيراز فرستاد تا اين‌كه در دانشسراى مقدماتى شيراز كه دارالمعلمين ابتدايى بود نام‌نويسى كرد. دو سال در آن دانشسرا درس خواند و با شور و شوق بسيار با سمت آموزگارى به شهر لار برگشت و در سال‌هاى اول تا چهارم ابتدايى به خدمت آموزگارى پرداخت. در سال 1328 كه نخستين كنكور دانشكده حقوق و علوم سياسى و اقتصادى تهران برگزار مى‌شد، در این دانشگاه پذيرفته شد و با كسب مدرک ليسانس به دبيرى در دبيرستان‌هاى تهران پرداخت و در دانشسراى مقدماتى پسران به خدمت آموزشى مأمور شد. از سال 1331 تقاضاى اخذ پروانه وكايلت درجه یک دادگسترى كرد و در سال 1332 پروانه كارآموزى وكالت درجه یک بعد از درخواست یک ساله، برایش صادر شد. سال 1334 سوگند ياد كرد و به اخذ اجازه وكالت پايه یکم دادگسترى مفتخر شد تا علاوه بر 30 سال معلمى و خدمت به نونهالان این مرز و بوم، چهل سال هم در شغل وكالت دادگسترى به جامعه خود خدمت كند.
وى در طول زندگى سرشار از علم و ادب خود، حدود چهل کتاب با ارزش و بيش از صد مقاله علمى به چاپ رسانده است. در ميان آثار او، از تصحيح و همت گماردن به انتشار ديوان اشعار شاعران، ترجمه آثار تحقيقى نويسندگان و پژوهشگران غيرایرانى تا چاپ قصه‌هاى مثنوى، منطق الطير، هزار و یک شب و همچنين تحقيقات علمى در زمينه لهجه‌شناسى، زبان و فرهنگ مناطق مختلف كشور را مى‌توان يافت.
لارستان در آثار او جايگاه ويژه‌اى دارد، علاوه بر آن استان‌هاى هرمزگان، خوزستان، بوشهر، كهكيلويه و بويراحمد نيز مورد توجه او بوده‌اند.
شيوه تحقيق و تاريخ‌نگارى وى، تلاش جهت حداكثر به كارگیرى شواهد بيرونى جغرافيايى و وجه شيئى فعليت يافته تاريخى است.
او تمام خليج فارس و سراسر جنوب را با قدم طى كرده و سپس در آن باره قلم زده است. روش تاريخ‌نگارى وى مبتنى بر اتكاء به آن بخش از اطلاعات تاريخى است كه متقن و مثبت به‌شمار مى‌آيند.
خلق 24 کتاب و بيش از 200 مقاله علمى، نشان دهنده توانايى‌ها و كوشش‌هاى عاشقانه وى به ایران زمين و به ويژه سرزمين فارس است.
وفات
اقتداری در فروردین ۱۳۹۸ دچار شکستگی استخوان از ناحیه لگن شد و پس از جراحی ضمن پایین آمدن سطح هوشیاری‌اش در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد. احمد اقتداری صبح سه‌شنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ در بیمارستان آسیا تهران درگذشت.
آثار
الف) مقالات:
- زبان‌هاى محلى و فولكلور خليج فارس
- اسناد فارسی، عربى و تركى در آرشيو ملى پرتغال درباره هرمز و خليج فارس
- سرگذشت تاريخى چهار جزيره در خليج فارس
- تاريخ و جغرافياى خليج فارس
- خليج فارس و آشنايى با امارات آن
- محاكمه خليج فارس‌نويسان
ب) کتاب:
- خوزستان، كهگیلويه و ممسنى
- آثار شهرهاى باستانى سواحل و جزاير خليج فارس و درياى عمان
- آيين دريانوردى كهن در اقيانوس هند و خليج فارس
- از درياى پارس تا درياى چين
- تحشيه ارجان و كهگیلويه
- تحشيه سرگذشت كشتيرانى ایرانیان
- تصحيح باغستان لارستانى
- تصحيح بندرعباس و خليج فارس
- تصحيح تاريخ مسقط و عمان و بحرين و قطر و روابط آن‌ها با ایران
- ديار شهرياران
- یکصد و پنجاه مقاله در زمينه ایران‌شناسى و خليج فارس
- فرهنگ لارستانى
- كاروان عمر.
اهدای آثار به کتابخانه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
وی در سال ۱۳۸۷ حدود پنج‌هزار نسخه از کتاب‌ها و اسنادش را به کتابخانه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد.
اهدای جایزه ویژه مرکز موقوفات دکتر افشار
در سال ۱۳۹۱ جایزه ویژه مرکز موقوفات دکتر افشار با عنوان «جایزه تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار برای زبان فارسی و وحدت ملی ایران» به وی اهدا شد.