روضة الفريقين
روضة الفريقين، از آثار محدث و فقیه صوفی حنفی قرن پنجم هجری قمری، ابوالرجا‌ء مؤمّل بن مسرور شاشی عُمرَکی (خُمرَکی) مروی (متوفای 516 یا 517ق)، می‌کوشد با زبان پارسی قدیمی از دو دیدگاه متقابل ظاهر و باطن، به مسائل دینی بنگرد و احکام زندگی شرعی و معنوی را ترسیم کند. پژوهشگر معاصر، عبدالحی حبیبی کتاب حاضر را تصحیح کرده و حاشیه‌ها و تعلیقه‌هایی بر آن افزوده و نویسنده و اثرش را معرفی کرده است.
| روضة الفريقين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاشی ع‍م‍رک‍ی، م‍وم‍ل بن مسرور (نويسنده) حبیبی، عبدالحی (مصحح) |
| ناشر | دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1359ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه حنفی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 9ر2ش 172/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نام دیگر
از این کتاب، با نام «أمالي الشيخ الصالح أبي‌الرجاء المؤمل بن مسرور بن أبي‌سهل بن مأمون الشاشي العمركي ثم المروي» نیز یاد شده است. گفتنی است که «شاش» مُعَرَّب «چاچ» همان «تاشکند» امروزی (شهری کهن و پایتخت جمهوری ازبکستان) است.
زبان کتاب
- هرچند نام کتاب، عربی است، ولی متن این اثر به زبان فارسی نوشته شده است. به‌گفته عبدالحی حبیبی، از نظر شیوه نگارش و ادای معانی، این اثر را می‌توان حدّ فاصل و پُلی بین سبک نثرنویسی عصر سامانیان و غزنویان و بعد از مغول شمرد[۱].
هدف و روش
- نویسنده بدون مقدمه وارد بحث اصلی خودش شده است.
- عبدالحی حبیبی تأکید کرده است که منظور نگارنده از فریقین در اسم کتاب، عبارت از اهل ظاهر و اهل باطن است و مشخص می‌شود که ابوالرجا‌ء شاشی مروی اهل دل و فقه و شرع بوده و کتاب او را می‌توان مانند «إحياء العلوم» غزالی دانست که بین حکم فقهی و تبیین ذوقی و معنوی جمع کرده است[۲].
ساختار و محتوا
- این کتاب نظم کاملی ندارد، ولی تا حدودی تلاش شده که مسائلی از ابواب گوناگون فقهی (طهارت، نماز، اذان، قبله، نیت، سجده، روزه، زکات و...) در آن بیاید و با مباحث ادبی، ذوقی، صوفیانه، اشعار، حکایات و خواب‌ها، یادآوری معنوی و اخلاقی بیان و تقویت شود.
نمونه مباحث
- «هرچند انصاریان عزیزند و بزرگاند، لیکن به درجه مهاجران نرسند. همه عالم در قبضه پرورش مانده‌اند. عزیز کسی بود که درد طلب، او را از قبضه پرورش بستاند، سیلی از رحمت درآید، او را دررباید تا نیز به خود بازنیفتد»[۳].
- روا بُوَد که کافری در مسجد شود تا موضع تعبّد مسلمانان ببیند، دلش نرم گردد و میل کند به اسلام....[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.