روضة المحبین و نزهة المشتاقین

روضة المحبين و نزهة المشتاقين، تألیف شمس‌الدین محمد بن ابی‌بکر بن قیم جوزیه (691-751ق)، کتابی است در توصیف عشق و محبت و دیدگاه آیات، روایات و اشعار در توصیف روابط صواب عاشقانه. کتاب با مقدمه، تحقیق و پانوشت عصام فارس حرستانی و محمد یونس شعیب منتشر شده است.

روضة المحبین و نزهة المشتاقین
پدیدآوران	ابن‌قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر (نويسنده) حرستانی، عصام فارس (محقق) شعیب، محمد یونس ( محقق)
ناشر	دار الجيل
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1413ق - 1993م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	خدا و انسان (اسلام) - عشق (دین) - عشق (عرفان)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ر‎‏9‎‏ 286/9 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ابن قیم در این کتاب، صفات هریک از عاشقان رحمان، عاشقان بت‌ها، عاشقان سرزمین‌ها، عاشقان برادران، عاشقان زنان، عاشقان ثروت، عاشقان الحان و عاشقان قرآن را ذکر می‌کند و توضیح می‌دهد که خداوند، عاشقان خویش و عاشقان قرآن و رسولش را بر همه عشاق برتری داده است؛ بنابراین آسمان‌ها و زمین با عشق و برای عشق پدید آمده و مخلوقات بر عشق سرشته شده‌اند و همه افلاک برای عشق می‌چرخند و همه حرکات با عشق به غایت‌های خود می‌رسند و با عشق است که همه آغازها به انجام‌های خویش می‌پیوندند....

وی در مقدمه‌اش بر عقل و نقش آن متمرکز شده است. در حقیقت ابن قیم این کتاب را برای این تألیف کرده که بین عشق و عقل آشتی برقرار کند و هرگاه بین این دو صلح ایجاد شود، محاربه با نفس و شیطان بر بنده آسان می‌گردد. همچنین ابن قیم از خواننده درخواست می‌کند که نویسنده کتاب را معذور بدارد؛ چراکه آن را در حال دوری از وطن و نبود کتاب‌هایش نوشته است.

ابن قیم کتاب را به‌گونه‌ای تدوین کرده که برای همه طبقات سودمند باشد؛ چه، این کتاب صلاحیت دارد که کمک‌کار دین و دنیا واقع گردد؛ چراکه بر نکاتی تفسیری، احادیثی نبوی، مسائلی فقهی، آثاری از گذشتگان، شواهدی شعری و حوادث و وقایعی است که خواننده را بهره‌مند می‌سازد و بیننده را آرامش می‌بخشد. خواننده، آزاد است که مطالب جدی آن را بگیرد و از ترغیب و ترهیب آن بهره‌ور شود و می‌تواند مطالب شوخی و نمکین آن را اخذ کند و خندان شود...‏.

ابن قیم، مباحث کتابش را در 29 باب تنظیم کرده است. اسامی محبت، اشتقاق این اسامی و معانی آنها، نسبت این اسامی با یکدیگر، انگیزه‌های محبت، حقیقت عشق و اوصاف آن، کسانی که مدح یا ذم عشق کرده و تمنای آن یا تبری از آن کرده‌اند، فضیلت زیبایی و تمایل نفوس به آن در هر حال و... از جمله عناوین ابواب کتاب است‏.

در باب بیست‌وهفتم از کسی سخن رفته که محبوب حرام را ترک کرده و خداوند محبوبی حلال یا چیزی بهتر از آن را نصیبش کرده است؛ همان گونه که یوسف صدیق زن عزیز مصر را ترک کرد و زندان را بر ارتکاب گناه ترجیح داد و پس از آن خداوند بهتر از آن را نصیبش کرد‏.

منابع مقاله

مقدمه محققان و متن کتاب.

باب بیست‌وهفتم که در رابطه با کسانی است که حرام را ترک کرده و خداوند حلال یا بهتر از آن را نصیبش کرده است؛ همانگونه که یوسف صدیق زن عزیز مصر را ترک کرد و زندان را بر ارتکاب گناه انتخاب کرد و پس از آن خداوند بهتر از آن را نصیبش کرد.‏

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.