ابن قولویه، جعفر بن محمد
شيخ ابوالقاسم، جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن مسرور بن قُولِوَیْه قمى، از برجسته‌ترين چهره‌هاى راویان شيعه در قرن چهارم هجرى است.
| نام | ابن قولویه، جعفر بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | قمی، جعفر بن محمد
ابن قولویه قمی، جعفر بن محمد |
| نام پدر | محمد بن جعفر بن قولویه |
| متولد | قرن چهارم |
| محل تولد | قم |
| رحلت | 368 ق |
| اساتید | محمد بن جعفر بن قولویه، على بن محمد بن جعفر بن قولویه،محمد بن يعقوب كلينى |
| برخی آثار | ترجمه کامل الزیارات |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02358AUTHORCODE |
وى یکى از بهترين شاگردان محمد بن يعقوب كلينى و از برجسته‌ترين مشايخ شيخ مفيد به شمار مى‌آيد.
دوران كودكى
جعفر در شهر قم، شهر شيفتگان خاندان رسالت و در خانواده‌اى اهل علم و تقوا چشم به دنيا گشود. او از همان كودكى مهر به محمد و آل محمد را از خانوادۀ خود آموخت و به فراگیرى علم و دانش در محضر درس پدر و برادرش كه از راویان بزرگ شيعه به شمار مى‌آمدند مشغول گشت.
او در محضر بسيارى از بزرگان شيعه شاگردى كرد تا خود نيز یکى از چهره‌هاى درخشان علم و فقاهت گرديد.
شخصيت
جعفر بن محمد بن قولویه از بارزترين چهره‌هاى علمى دوران خود بوده و روايات او در طول هزار سال پيوسته در مجموعه‌هاى روايى بزرگ شيعه نقل شده و به آن استناد مى‌شود.
علما و فقهاى شيعه برای او احترام خاصى قائلند و توثيق بسيارى از روات شيعه به دليل روايت او از آنها است.
شيخ مفيد از درياى علم او بهره‌هاى فراوان برده و او را بسيار ستوده است.
سفر به مصر
او سفرى به كشور مصر داشت و از محضر درس علماى آنجا مانند: ابوالفضل محمد بن احمد بن ابراهیم جعفى صابونى مصرى نيز بهره برد.
سخن نجاشى
نجاشى، یکى از بزرگ‌ترين روات شيعه دربارۀ ايشان مى‌گوید: «هر زيبايى و علمى كه مردم را با آن وصف نمايى، برتر از آن را در جعفر بن محمد بن قولویه خواهى يافت.»
كلام شيخ طوسى
شيخ الطائفة، شيخ طوسى در کتاب فهرست درباره او چنين مى‌گوید: «ابوالقاسم، جعفر بن محمد بن قولویه قمى، شخصيتى مورد اطمینان و داراى تأليفاتى فراوان، به تعداد ابواب فقه، مى‌باشد.»
بيان ابن طاووس
سيد ابن طاووس درباره ايشان مى‌فرمايد: «وى راوى راستگویى است و همه اتفاق بر امانت او دارند.»
اساتيد
او از محضر شخصيت‌هاى فراوانى استفاده نموده از جمله:
- پدر بزرگوارش، محمد بن جعفر بن قولویه
- برادرش على بن محمد بن جعفر بن قولویه
- محمد بن يعقوب كلينى
- محمد بن حسن صفار
- ابن بابویه، پدر شيخ صدوق
- محمد بن جعفر زرارى
- محمد بن حسن بن ولید
- محمد بن حسن بن على بن مهزيار
- محمد بن عبدالله حِمیَرى
- محمد بن حسن جوهرى
- محمد بن احمد مصرى
شاگردان
شخصيت‌هاى فراوانى نيز از محضر او بهره برده‌اند مانند:
- شيخ مفيد
- حسين بن عبيدالله غضائرى
- احمد بن عبدون
- تلعكبرى
- ابن عزور
- محمد بن سليم صابونى
وفات
سرانجام ابن قولویه پس از عمرى خدمت به معارف اهل‌بيت عليهم‌السلام در سال 368ق چشم از این دنيا فرو بست و به ديار باقى شتافت. مرقد ایشان در حرم مطهر کاظمین و در کنار مرقد شاگرد گرامیش شیخ مفید قرار دارد، گرچه صاحب ریاض مرقد ایشان را قم دانسته است.
آثار
ابن قولویه داراى تأليفات فراوانى است مانند:
- كامل الزيارات كه مشهورترين تأليف وى مى‌باشد.
- مداواة الجسد
- الصلاة
- الجمعة و الجماعة
- قيام الليل
- الرضاع
- الصداق
- الأضاحي