بخاری، عصمت
خواجه عصمت‌الله بن خواجه مسعود بخارايى (متوفای 840ق)، از شعراى مشهور، عهد تیموری، (نيمه اول قرن نهم هجرى) است كه در قصيده، «نصيرى» تخلص مى‌كرد و در غزل «عصمت». اختيار تخلص نصيرى به مناسبت انتساب وى به دربار سلطان نصيرالدين خليل بن ميرانشاه بن تيمور گوركان بوده است كه پس از مرگ تيمور (از 807 تا 812ق) در ماوراءالنهر سلطنت داشت.
| نام | عصمت بخاری |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ب‍خ‍ارائ‍ی، عصمت ال‍ل‍ه بن مسعود
بخاری، عصمت عصمت ال‍ل‍ه ب‍خ‍ارائ‍ی |
| نام پدر | خواجه مسعود |
| متولد | نيمه اول قرن نهم هجرى |
| محل تولد | بخارا |
| رحلت | 840 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | دیوان عصمت بخارایی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE08914AUTHORCODE |
ولادت
عصمت‌الله بین سالهای 766 تا 775ق در شهر بخارا به دنیا آمد. او در زمان خود به خواجه عصمت شهرت داشت.
تحصیلات
از کودکی به تحصیل علم علاقه داشت و در بخارا به تحصیل علم پرداخت. در زمان سلطان خلیل تیمور برای خدمت در دربار سمرقند دعوت شد، اما به زودی استعفا داد. به گفته منابع، وی یکی از مشهورترین علمای زمان خود بود و در علم شعر مهارت خاصی داشت.
عصمت در دربار سلطان خليل، بسيار معزّز و محترم بود و به وى علاقه زايدالوصفى داشت. قسمت اعظم عمر عصمت، به ستايش‌گرى اولاد و احفاد تيمور و امراى ايشان گذشته است؛ ولى در آخر عمر، دست از مداحى ارباب دولت كشيده و دامن خاندان عصمت(ع) را گرفته و به مدايح و مناقب آن بزرگواران پرداخته است.
میراث ادبی او شامل اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی، اندیشه‌های تربیتی و اخلاقی، نقد روحانیون متعصب، مطالب عاشقانه و زندگی خدا پسندانه است. دیدگاه‌های اجتماعی شاعر عمدتاً شامل مسائل مربوط به رابطه او با زندگی، محیط زندگی، نظم عمومی، شغل، شکایت از فقر است.
وى شيعه پاک نهاد و نيك اعتقادى بود و چون در ميان مردمى حنفى مذهب به سر مى‌برد، مدت‌ها تقيه مى‌كرد و مذهب خود را مكتوم مى‌داشت، ولى عاقبت، كاسه صبرش لبريز شد و تشيع خود را آشكار كرد.
به اعتقاد مورخ شهير خواندمير در تذكرة الخواتين، وفات عصمت در سال 840ق واقع شده است.
آثار
ديوان عصمت بخارايى.