نواسخ القرآن
نواسخ القرآن تألیف جمال‌الدين ابوالفرج عبدالرحمن بن على معروف به ابن جوزى، پيرامون نسخ در قرآن مى‌باشد.
| نواسخ القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نویسنده) آل زهوی، دانی بن منیر (مراجعه) |
| ناشر | شرکة ابناء شريف الانصاري |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1422 ق یا 2001 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - ناسخ و منسوخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 85/2 /الف2ن9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
به طور كلى مى‌توان گفت كه کتاب‌هاى علوم قرآنى كه دربارۀ (نسخ) آيات ناسخ و منسوخ بحث مى‌نمايند به سه دسته تقسيم مى‌شوند:
دستۀ اول کتاب‌هايى است كه از جهت مفهومى بحث نموده كه:ناسخ چيست؟ شرائط نسخ كدام است و...
دسته دوم:کتاب‌هايى است كه از نظر مصداقى بحث مى‌نمايند و آياتى كه ادعاى نسخ شده در تمام سوره‌ها را يكى پس از ديگرى بررسى مى‌نمايند.
دستۀ سوم کتاب‌هايى است كه هم از نظر مفهومى و هم از نظر مصداقى دربارۀ نسخ بحث مى‌نمايند.
كتاب نواسخ القرآن از دستۀ سوم مى‌باشد كه در چند باب اول كتاب (يعنى از باب اول تا هفتم) بحث مفهومى دارد و از باب نهم تا باب 67 بحث مصداقى كرده است.
ساختار
اين كتاب داراى شصت و هفت باب مى‌باشد كه فهرست ابواب آن به شرح ذيل است
باب اول:در بيان جواز نسخ و تفاوت آن با بداء.
باب دوم:اثبات وجود نسخ در قرآن.
باب سوم:در بيان حقيقت نسخ.
باب چهارم:شروط نسخ.
باب پنجم:در بيان شروطى كه براى نسخ ذكر شده و مورد اختلاف است.
باب ششم:در بيان فضيلت علم ناسخ و منسوخ.
باب هفتم:اقسام آيات منسوخه.
باب هشتم:تقسيم بندى سوره‌ها از جهت داشتن آيات ناسخه و يا منسوخه.
از باب نهم تا باب شصت و هفتم پنجاه و هشت باب دربارۀ سوره‌هايى است كه ادعاى وجود آيات ناسخه در آنها شده يعنى از سورۀ بقره شروع و به سورۀ كافرون ختم مى‌گردد.
ويژگى‌ها
اين كتاب داراى ویژگی‌هاى زير مى‌باشد
- در باب پنجم دربارۀ فضيلت علم ناسخ و منسوخ بحث نموده است
- در باب چهارم در بيان شروط نسخ بصورت مطلوب بحث شده است
- از آنجا كه موضوع كتاب دربارۀ ناسخ و منسوخ است از باب 9 تا باب 67 را به آن اختصاص داده است.مى‌توان مهمترين ويژگى اين كتاب را تسلط مصنف به مباحث مربوطه جهت پاسخگويى به آياتى كه ادعاى
نسخ آنها شده دانست.بدينگونه كه هر آيه‌اى را كه مطرح مى‌كند ابتدا نظرات مختلف را پيرامون آيه از ديدگاه مفسران ذكر نموده آنگاه بحث نسخ بودن آنرا بيان و در پايان نظر خود را مبنى بر عدم منسوخ بودن اظهار مى‌نمايد.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 247 صفحه است و چاپ اول آن در سال 1422 ه-ق از سوی المكتبة العصريه، بيروت، لبنان به چاپ رسید. محقق اثر الدانى بن منير آل زهوى است.