العماديات

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

العماديات، مجموعه رسائل صوفی عمادالدین واسطی، معروف به ابن شیخ حزامیه (متوفی 711ق) است. تحقیق و تعلیقات کتاب به قلم محمد بن عبدالله احمد (ابوالفضل قونوی) است.

العماديات
العماديات
پدیدآوران[[ابن شیخ

الحزامیة، احمد بن ابراهیم]] (نويسنده)

ابوالفضل قونوی، محمد بن عبدالله (محقق)
عنوان‌های دیگرمجموع فیه رسائل للإمام عماد الدین الواسطي المعروف بابن شیخ الحزامیة
ناشردار الکتب العلمية
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر2010م
چاپ1
شابک978-2-74516795-2
موضوعتصوف
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

اگرچه نویسنده این کتاب صوفی است، لکن در این رسائل، تفکر صوفیانه محض را مورد ستایش قرار نداده (اگرچه به اسلوب ایشان نوشته است) و شیوه علمای متقدم را مدح کرده و بر سخن جنید بغدادی در وجوب تقید سالک تصوف به کتاب و سنت تأکید کرده است[۱]‏.

آن‌گونه که محقق اثر نوشته، ترتیب رساله‌ها در این مجموعه از سوی نویسنده نیست، بلکه محقق اثر رساله‌ها را به اختیار خود اولویت‌بندی و ارائه کرده است[۲]‏.

از جمله‌های رساله‌های کتاب عبارت است از:

  • رحلة عمادالدين أحمد بن إبراهيم الواسطي و شرح تقلباته في عمره (سفرنامه عمادالدین احمد بن ابراهیم واسطی و شرح حوادث عمرش): این رساله در واقع شرح ‌حال واسطی به قلم خود اوست[۳]‏.
  • قاعدة في الصفات؛ در بخشی از این رساله چنین می‌خوانیم: پس ای سالک اگر تحقق عبودیت و خضوع به احکام ربوبیت را اراده کردی، پس بر تو لازم است که بر بساط صدق جلوس کنی و مولایت را و آنچه از عظمت شأن مختص به اوست و همچنین صفات فانی شایسته خود را مشاهده کنی... پس اول باید به غنای پروردگار واقف شوی که هرگاه آن تحقق یابد نفس خود را فقیر و مولایت را غنی خواهی یافت. پس از صفتی که مستحق آن نیستی بیزاری می‌جویی و به صفت ذاتی خود که همان فقر است متصف می‌شوی، پس بدین‌وسیله برای مولای غنی خود عبد خواهی شد[۴]‏.
  • ميزان الشيوخ: این رساله نصیحتی است که ابن شیخ حزامیه به برادران ایمانی خود در عالم می‌نویسد. در ابتدای این نامه چنین می‌نویسد: «... اکنون هفتصد سال و اندکی از زمان رسول(ص) گذشته، پس در این مدت طولانی حوادثی رخ داده و بدعت‌ها فراوان شده و نفوس به آنها دچار شده‌اند؛ پس به مقداری که بدعت‌های منکر، سنن معروف را کنار زده‌اند، اسلام و اهل آن، همان گونه که رسول خدا(ص) خبر داده، غریب شده‌اند[۵]‏.
  • مفتاح المعرفة و العبادة لأهل الطلب و الإرادة: نویسنده در فصل سوم این رساله – همان گونه که در ابتدای مقدمه محقق آمده - از دیدگاه خود در رابطه با کتاب و سنت سخن گفته است. وی اشاره می‌کند که اهل زمانش کتاب و سنت را علمی ظاهری دانسته و آن را در ظواهر عبادات و معاملات به‌کار می‌گیرند و هرگاه خواهان معرفت الهی و وصول به حقایق و اسرار الهی باشند، از کتاب و سنت روی برگردانده و آن را از علوم صوفیه و فقرا و ریاضت و گرسنگی و عزلت طلب می‌کنند[۶]‏.

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص3
  2. ر.ک: همان، ص16
  3. ر.ک: متن کتاب، ص25
  4. ر.ک: همان، ص168-169
  5. ر.ک: همان، ص229
  6. ر.ک: همان، ص259

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها