كشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين
کشف اليقين في فضائل أميرالمؤمنين، نوشته علامه حلى، با استناد به منابع اهل سنت در فضائل اميرمؤمنان على(ع) از ولادت تا بعد از شهادت آن حضرت است.
| کشف اليقين في فضائل أمير المؤمنين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علامه حلی، حسن بن یوسف (نویسنده) درگاهی، حسین (محقق) |
| ناشر | وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مؤسسة الطبع و النشر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1411 ق یا 1991 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 37/34 /ع8ک5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
علامه در مقدمه بيان کرده که اولجايتو (حاکم مغول) از او خواسته است در فضائل حضرت على(ع) کتابى تدوين کند و او پذيرفته و کتابى مختصر نوشته است[۱]
مؤلف به دليل اختصارى که در مقدمه وعده داده، از آوردن سلسله اسناد روايات خوددارى کرده و تنها به نام معصوم و آخرين راوى و همچنين به منبعى که از آن نقل مى‌کند، اشاره کرده است[۲]
کتاب داراى يک مقدمه[۳] و چهار فصل است:
فصل اول[۴] در فضائلى است که براى اميرالمؤمنين(ع) قبل از ولادتش ثابت گرديده است؛ مانند ذکر نام آن حضرت در تورات، بعثت انبيا بر ولايت او، مکتوب بودن نام وى بر عرش، نور واحد بودن او و رسول خدا، توسل آدم(ع) به او به هنگام توبه.
فصل دوم[۵] در فضائل آن حضرت در حال ولادت است. نویسنده، اين فصل را با ذکر اينکه اميرالمؤمنين(ع) در کعبه متولد شده و هيچ‌کس جز او بدين فضيلت نائل نگشته، ماجراى تولد حضرت را از کتاب «بشارة المصطفى»، اثر عمادالدين طبرى نقل کرده است.
فصل سوم [۶]در فضائل آن حضرت در دوره کمال و بلوغ است. اين فضائل يا به اعتبار اعمال و رفتار شخص هستند يا به اعتبار علل و اسباب ديگر؛ به همين جهت اين فصل را دو بخش کرده است:
بخش اول[۷]، فضائل اکتسابى: اين بخش در دو مطلب سامان يافته است:
مطلب اول[۸]، فضائل نفسانى: اين مطلب، در نه مبحث ايمان، علم، اخبار از غيب، شجاعت، زهد، سخاوت، استجابت دعا، اخلاق نيکو و حلم سامان يافته است.
مطلب دوم[۹]، فضائل بدنى: اين مطلب در شش مبحث عبادت، جهاد، سبقت در اسلام، قرائت سوره برائت در مکه، جمع فضائل متضاد و فصاحت کلام منظم شده است. در مبحث جهاد رشادت‌ها و ازجان‌گذشتگى‌هاى حضرت در جنگ‌هاى احد، خندق، بنى مصطلق، حديبيه، خيبر، حنين، تبوک و صفين را برشمرده است و در مبحث ششم سخنانى را از آن حضرت نقل کرده است که درباره آنها گفته شده: فوق سخن بشر و دون کلام خداوند است.
بخش دوم[۱۰]، فضائل حاصل‌آمده از علل و اسباب خارجى: اين بخش در 37 مبحث تنظيم شده است. مباحثى همچون نسب آن حضرت، ازدواج با حضرت فاطمه(س)، مباهله، وجوب محبت و مودت او، ملازم بودن حق و قرآن با او، مؤاخات با رسول خدا و... در اين بخش مطرح شده است.
همچنين نویسنده با بيان اينکه مبادى علوم اسلامى مستند به او هستند، چگونگى نشأت گرفتن علومى همچون فقه و انتساب فقه اماميه، حنفيه و شافعيه و علم نحو، تفسير، کلام و... را به حضرت را بيان کرده است.
فصل چهارم[۱۱]، فضائل بعد از وفات اميرالمؤمنين(ع): نویسنده اين فصل را با نقل از دو کتاب پايان داده است: قصه‌اى عجيب از کتاب ابن بابويه (منتجب‌الدين على) و ذکر خصوصيت اين کتاب فضائل و ديگر مطلبى از کتاب تذکرة الخواص ابن جوزى حنبلى.
علامه در اين کتاب براى هر مبحث و حتى هر روايتى يک عنوان انتخاب کرده که دستيابى به مطالب کتاب را آسان کرده است.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.