معجم مفردات الفاظ القرآن
معجم مفردات ألفاظ القرآن، عنوان واژه‌نامه‌ای است یک جلدی به زبان عربی از علامه حسین بن محمد راغب اصفهانی.
| معجم مفردات الفاظ القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | راغب اصفهانی، حسین بن محمد (نويسنده) مرعشلی، ندیم (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | المفردات فی غریب القرآن ** معجم المفردات فی غریب القرآن |
| ناشر | دار الکاتب العربي |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | سده13 |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | قرآن - واژهنامهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر2م6 1300 82/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
روش راغب در این کتاب، بیان مدلول و معانی مفردات و الفاظ است؛ به‌طوری‌که هر مفسری ناگزیر از فهم آن است. راغب برای بیان معنی درست الفاظ، ابتدا، قرآن را میزان قرار می‌دهد و اگر لازم باشد از اشعار شعرا و اصطلاحات و عبارات متداول زبان، یاری می‌جوید. معنی ریشه‌ای کلمات، سرآغاز هر واژه‌ای است و بعد از آن، عبارات مربوط به آن معنی اصلی را به‌ترتیب تحول تدریجی تا جایی که به معنی اولین آیه مورد استشهاد برسد، ذکر می‌کند و گاهی بیست سطر در تغییر تدریجی واژه با ذکر اصطلاحات و تقسیم‌بندی معانی آنها می‌نویسد تا به معنای زمان نزول وحی و آن آیه برسد. لغاتی که معنایی مختلف و متغیر نیافته‌اند، بلافاصله بعد از واژه ذکر می‌شوند؛ برای مثال، در ذیل واژه «بیت» می‌گوید: اصل و ریشه واژه «بیت»، به معنی پناهگاه شبانه انسان است؛ چنان‌که می‌گویند: «بات»؛ یعنی شب را گذارند؛ همان طور که برای روز می‌گویند: «ظل بالنهار»: روز را گذراند (در سایه). سپس به مسکن و جای سکونت، بدون اعتبار و توجه به شب، «بیت» گفته شده است[۱].
ترجمه‌ای هم از این اثر با عنوان «ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن» توسط دکتر غلامرضا خسروی حسینی انجام شده است. مترجم در مورد سبب تکرار افعال «قيل» و «يقال» در متن عربی کتاب، این‌گونه توضیح می‌دهد: قصد راغب این بوده که نظر خود را با اقوال دیگران درنیامیزد و حفظ امانت ادبی و علمی کرده باشد و هم اینکه برای سایر نویسندگان چنین روشی سرمشق قرار گیرد و نیز بفهماند که از نظرات دیگران کاملا غافل نبوده، بلکه کاملا به کتاب‌ها و آرای گذشتگان تا زمان خویش واقف بوده و اشراف داشته است و... تکرار عبارات «قوله تعالی» یا «قال تعالی» یا «قال عز و جل» که از اواسط کتاب، به‌صورت «قوله» یا «قال» نوشته شده، برای این است که او در برابر کلام خدا و آیات او، نهایت خشیت و خضوع را داشته و این حالت، در سرآغاز کتابش و استدعایش از الله، به‌خوبی روشن است[۲].
پانویس
منابع مقاله
ویکی‌نور، مقاله ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن.