معاني القرآن الکريم
معانی القرآن الکریم اثر ابوجعفر نحاس (متوفی 338)، کتابی است در تفسیر قرآن کریم و بررسی معانی و مفردات آن که با تحقیق محمدعلی صابونی به چاپ رسیده است.
| معانی القرآن الکریم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نحاس، احمد بن محمد (نویسنده) صابونی، محمد علی (محقق) |
| ناشر | جامعة أم القري. معهد البحوث العلمية و إحياء التراث الإسلامي |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| سال نشر | 1428-1409ق. = 2007-1988م. |
| چاپ | جلد دوم تا ششم چاپ يکم جلد يکم چاپ دوم |
| موضوع | تفاسير اهل سنت - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 6 |
| کد کنگره | /ن3 م6 / 93/5 BP |
کتاب حاضر، از جمله کتب تفسیری مهم و ارزشمندی است که توسط علمای صالح و کسانی که عمر خویش را در فهم آیات قرآن کریم و بررسی مفردات و جمع شواهد آن صرف نموده‌اند، انجام شده است[۱]. نحاس مقصود خود از این تألیف را تفسیر معانی، بیان کلمات غریب، احکام قرآن، ناسخ و منسوخ، لغت، صرف و اشتقاق کلمات، بیان قرائت‌هایی که توضیح و اعراب آن کمکی در فهم معانی کند، بیان حذف، اضافه، اختصار و تقدیم و تاخیر کلمات و هر آن‌چه در تفهیم و تعلیم مفید باشد با نقل کلام علما و شرح و نقد آن، می‌داند.[۲] در این منظور از روایات مفسرین از صحابه و تابعین، و اقوال لغویین، نحویین و مفسرین قبل از خود استفاده می‌نماید.[۳]
از جمله ویژگی‌های تحقیق کتاب که باعث اهمیت آن شده است، عبارتند از:
- ثبت اقوال و گفتار علما و دانشمندان سابق به واسطه رجوع به مهترین کتب تفسیری مانند طبری، قرطبی، ابن کثیر و...
- آدرس‌دهی احادیث شریف از مصادر و منابع اصلی آنها و تفاوت گذاشتن میان روایات و مطالب نویسنده به منظور عدم اختللاط آنها با یکدیگر و اشاره به روایاتی که نقل به لفظ یا نقل به معنا شده است.
- آدرس‌دهی اشعاری که نویسنده بدان استشهاد نموده و ارجاع آنها به دواوین شعری مربوط به هرکدام.
- رجوع به اقوال ائمه لغت مانند زجاج، فراء، اخفش و... در تفسیر آیات و رجوع به کتب آنها و اشاره به منبع اصلی هرکدام از اقوام به همراه جزئیانی نظیر جلد و صفحه آن.
- رجوع به کتاب‌های مهم لغت مانند «اللسان»، «الصحاح»، «تهذیب اللغة»، «القاموس المحیط»، «تاج العروس» و... در بررسی معانی لغوی مذکور در کتاب.
- نگارش تعلیقات ضروری برای برخی از اقوال به منظور تأیید یا نفی آنها و سایر اقدامات تحقیقی مفید و سودمندی که مطالعه کتاب را برای خوانندگان، تسهیل نموده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.