فتوت‌نامه
فتوت‌نامه کتابی است که محمد ریاض (معاصر) آن را در موضوع فتوت و تصوف فراهم آورده است.
| فتوت نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ریاض، محمد (نویسنده)
همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین (محقق) جربزه‌دار، عبدالکریم (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | الفتوتیه رساله فتوتیه |
| ناشر | اساطیر |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1389ش. |
| چاپ | چاپ سوم |
| شابک | 964-331-163-5 |
| موضوع | فتوت - متون قدیمی تا قرن 14 آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر9ف2 / 294 BP |
این کتاب از دو بخش جداگانه شکل گرفته است: 1- تاریخ، آیین، آداب و رسوم فتوت از آغاز تا کنون؛ نوشته محمد ریاض و 2- رساله فتوت‌نامه اثر امیر سید علی بن شهاب الدین همدانی(714 – 786ق) معروف به علی دوم که قطب سلسله ذهبیه، عالم و شاعر ایرانی قرن هشتم و از مبلغان عمده اسلام در کشمیر هند و از بزرگان سلسله کبرویه بوده است. این رساله را محمد ریاض تصحیح، حاشیه‌پردازی و با هشت نسخه دیگر مقابله کرده است.
فتوت یا آئین جوانمردی عنوان مسلکی صوفیانه است که در بسیاری از کشور‌های اسلامی رواج داشت. این آئین، شکلی از خدمت‌‌گزاری به جامعه و انسان‌‌ها با مرام و آداب ویژه بود. فتوت بر جنبه‌‌های اخلاقی اسلام تأکید داشت و از لحاظ اجتماعی وسیله‌‌ای برای دستگیری از فقیران و موجب استیصال ستمگران می‌‌شد.[۱]
محمد ریاض در نخستین بخش کتاب موضوعات متمایزی را همچون: فرق فتوت اسلامی با فتوت قبل از اسلام، فتوت انبیاء و صلحای پیش از اسلام تا نقش فتوت در زندگانی حضرت رسول(ص) و امام علی(ع)، رابطه فتوت با تصوف، ملامتیه، و اخیّت، فتوت در مغرب زمین، ایران و شبه قاره پاکستان و هند آورده است.[۲]
سید علی همدانی رساله فتوتیه را به سبک منشیان و نویسندگان قرن هشتم هجری نگاشته که گاهی ساده و روان و گاهی مصنوع و مسجع بوده ولی کمتر مشکل و کلفَت‌آور است.[۳]وی از آیه‌های قرآن، حدیث‌های پیامبر(ص)، سخنان بزرگان و صوفیان و نیز شعرهای دیگران برای تأیید گفته‌های خود بهره برده است. این رساله -فتوتیه- تنها اثری است که موجودیت و چگونگی مسلک فتوت و اخیت را در قرن هشتم هجری در ایران به گونۀ کامل واضح می‌سازد.[۴]نویسنده فتوت را با تصوف یکی دانسته است.[۵]وی تشکیلات منظم فتوت را نوشته و در پایان رساله‌اش سلسله خرقۀ فتوت را درج کرده است.[۶]
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب