کحل، ابن مرج

محمد بن ادریس بن علی، مشهور به مَرجْ الکحْل و ابن مَرجْ الکحْل، شاعر قرن ششم و هفتم هجری قمری (554-634ق)، که اشعاری آموزنده و عاشقانه می‌سرود. در زمانه او، «دولت موحدون» حاکم بود.

کحل، ابن مرج
NUR70060.jpg

ولادت و تربیت

  • ابوعبدالله محمد بن ادریس بن علی بن عبدالله الجزیری اندلسی در «مَرجْ الکحْل» (نزدیک جزیره شُقر در مجاورت بَلنسه) در سال 554ق، متولد شد.
  • او در آنجا رشد کرد و گویند که امّی (بی‌سواد) بود و همانند بادیه‌نشینان لباس می‌پوشید و زندگی می‌کرد و با ماهی‌فروشی در بازار، روزگار می‌گذراند.
  • لقب ابن مرج الکحل نسبتی به مکانی خاصّ (به معنای «پسر مرج الکحل») برای بزرگداشت و افتخار است.

جایگاه علمی

  • ابن مرج الکحل، ادیبی زبردست و برتر در زمینه نثر و نظم و شاعری لطیف بود که یافته‌هایش را به‌خوبی بیان می‌کرد و اشعاری نیک می‌آفرید. او در بیشتر شعرهایش به وصف طبیعت و...، نسیب (تغزّل و شعر عاشقانه) و موعظه و عبرت توجه داشت.

نمونه اشعار

  • تمثیلی در باب انسان و روزی و نعمتی که می‌جوید، از اشعار معروف اوست:
[۱]
مَثَلُ الرزقِ الَّذي تَطلُبُهُفَإِذا وَلَّيتَ عَنهُ تَبِعَك
  • ترجمه:

مَثَل رزق و روزی که آن را می‌طلبی همانند سایه‌ای است که همراه تو راه می‌رود تو با دنباله‌روی به آن نرسی و هرگاه از آن روی برگردانی، به دنبال تو می‌دَوَد.

  • خوش‌گمانی به رحمت الهی: «من به کسی که نافرمانی کردم، خوش‌گمانم».
إِنّ ظَنّي بِمَن عَصيتُ جَميلٌإِنَّهُ لا يخيبُ في اللَهِ ظَنُّخطای یادکرد: برچسب تمام‌کنندهٔ </ref> برای برچسب <ref> پیدا نشد

وفات

آثار

پانویس

  1. ر.ک: پایگاه «بوابة الشعراء»، مرج الکحل
  2. ر.ک: فروخ، ج5، ص691-692
  3. ر.ک: پایگاه «بوابة الشعراء»، مرج الکحل

منابع مقاله

وابسته‌ها