دیوان ملولی شیرازی
دیوان ملولی شیرازی مجموعه اشعار ملولی شیرازی (متوفی احتمالا 1256ق)، از بانوان شاعر دوره قاجار است.
| دیوان ملولی شیرازی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ملول شیرازی (نویسنده) فراهانی، رقیه (محقق) |
| ناشر | مجمع ذخائر اسلامی |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | 2010م / 1389ش |
| چاپ | یکم |
| شابک | 978-964-988-161-4 |
| موضوع | ملولی شیرازی، قرن 13ق. - نقد و تفسیر، شعر فارسی - قرن 13ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ف4د9 / 7406 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در این کتاب کوشیده شده است اشعار این بانوی شاعر، از پرده گمنانی بیرون آید[۱].
ملولی در لابه‌لای اشعار خود، به نام و شعر بعضی از شاعران، اشاره کرده است که این امر، نشان‌دهنده آشنایی شاعر با آثار آنان است. اما به جز مواردی که وی نام شاعران را به‌طور مستقیم آورده و یا بیتی را از آن‌ها تضمین کرده است، گاهی به اقتفای از آن‌ها و یا با مضمونی نزدیک به مضامین شعری ایشان، شعر سروده است. به عنوان مثال:
| بوی محبوب که بر خاک احبا گذرد | نه عجب دارم اگر زنده کند عظم رمیم |
ملولی:
| مگر به خاک من آن شوخ نازنین گذر آرد | که عضو عضو مرا ناله از عظام برآمد |
مولوی:
| یک دست جام باده و یک دست زلف یار | رقصی چنین میانه میدانم آرزوست |
ملولی:
| خوشا آن کس که در بر دارد امشب | به دستی جام و دستی زلف دلبر |
حافظ:
| ما بدین در نه پی حشمت و جاه آمده‌ایم | از بد حادثه اینجا به پناه آمده‌ایم |
ملولی:
| من به این در، نی برای جاه و عزت آمدم | ناتوانم، دردمندم، بهر درمان آمدم[۲] |
از ویژگی‌های شعر ملولی آن است که گاهی به نام برخی از رجال سیاسی روزگار خود، اشاره کرده است. بیشترین اهمیت این موضوع، مشخص شدن دوران حیات شاعر و نیز میزان ارتباط وی با ایشان است. به عنوان مثال، او از کسانی همچون فتحعلی شاه، حسنعلی میرزا و هدایت، به احترام یاد کرده است و زمانی که از تیمور میرزا سخن می‌گوید، از واژگان عاشقانه استفاده می‌کند[۳].
برخی دیگر از ویژگی‌های شعر ملولی را می‌توان در امور زیر، مورد بررسی قرار داد:
- ویژگی‌های زبانی: زبان ملولی، ساده و روان، به دور از واژه‌های نامأنوس، دشوار و کم استعمال است. روند همنشینی کلمات و رعایت دستور زبان فارسی نیز به جز موارد معدود که البته به ضرورت وزن بوده، عادی است.
- ویژگی‌های بیانی: طبق نظر ادیبان، یکی از ارکان کلام موزون و مخیل، تشبیه و توصیف است. شعر ملولی نیز کما بیش، دارای صور خیال است. ملولی در کاربرد صور خیال، حرف تازه‌ای برای گفتن ندارد و طبق سبکش، از روش و حتی عناصر تخیل شاعران گذشته، بهره می‌برد[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.