الأربعین في تصحیح المعاملة

كتاب الأربعين في تصحيح المعاملة، تألیف عبدالکریم بن هوازن قشیری (متوفی 465ق)، کتابی است در چهل باب به شیوه کتب چهل حدیث که حاوی احادیثی در رفتار، معاشرت و معامله با مسلمین است. مقدمه، تحقیق و تصحیح کتاب به قلم محمد سید برسیجی است.

الأربعین في تصحیح المعاملة
پدیدآوران	قشیری، عبدالکریم بن هوازن (نويسنده) برسیجی، محمد سید (مصحح)
ناشر	دار الفتح
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	1434ق - 2013م
چاپ	1
شابک	‎978-9957-23-241-2
موضوع	اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق اسلامی -- احادیث اهل سنت -- متون قدیمی تا قرن ‎14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - احادیث اهل سنت - قرن 5ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	4الف5ق 289 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مباحث کتاب مشتمل بر تمهید، مقدمه محقق (در دو فصل: شرح حال قشیری، معرفی نسخ خطی، شیوه تحقیق و انتساب کتاب به قشیری) و چهل باب است.

محقق اثر به هنگام فهرست‌نویسی مجموعه مخطوطات کتابخانه اسکندریه به کتاب «الأربعين» ابوالقاسم قشیری دست می‌یابد. عجیب آنکه این کتاب با وجود جلالت و اعتبار مصنفش چون دیگر آثار وی مشهور نیست. با تحقیق درمی‌یابد که این اثر هفده سال پیش با تحقیق ابوعمه به طبع رسیده است. پس از یافتن این طبع، آن را مشوش و ناقص، بلکه پر از تحریف و تصحیف می‌یابد؛ لذا تصمیم به انشار دوباره این کتاب به شیوه علمی شایسته می‌گیرد‏. ایرادات وارده بر نسخه ابوعبیده که محقق درصدد اصلاح آن برآمده عبارت است از:

1. استفاده از نسخه‌ای که حاوی تحریفات و تصحیفات است و اسانید را حذف کرده است.
2. نویسنده پنج حدیث در مقدمه ذکر کرده که امر بر ابوعمه مشتبه شده و آن را به تعداد احادیث ابواب و کتاب افزوده است.
3. ابوعمه در تمامی عناوین کتاب دخل و تصرف کرده، بلکه بعضی را مانند عنوان باب 34 به عناوینی از سوی خود تغییر داده است.
4. گاه کلام قشیری را تقطیع کرده و به بخشی از تعلیقات خود ضمیمه کرده است.
5. خوانش اشتباه نصِ تنها نسخه مورد استفاده‌اش در جاهای مختلف، که محقق در هر مورد به آن اشاره کرده است‏.

قشیری در این کتاب در ضمن 40 باب، 56 روایت را ذکر کرده است. در باب 37 حافظ نیشابوری به هفت واسطه از رسول‌الله(ص) نقل کرده است: مؤمنی که با مردم معاشرت کند و بر آزار و اذیت ایشان صبر کند بیشتر از مؤمنی اجر دارد که با مردم معاشرت ندارد و بر آزار ایشان صبوری نمی‌کند‏.

در انتهای کتاب تصاویری از کتاب «حياة الأرواح» منسوب به قشیری، ارائه شده است‏.

منابع مقاله

تمهید و متن کتاب.