صوفی‌نامه؛ التصفیه فی احوال المتصوفه
صوفی‌نامه؛ التصفية في أحوال المتصوفة، اثر قطب‌الدین ابوالمظفر منصور بن اردشیر عبادی، کتابی است به فارسی که در آن به‌تفصیل، در باب اهل تصوف و رفتار و کردار و اصطلاحات آنان، بحث شده است.
| صوفی‌نامه؛ التصفیه فی احوال المتصوفه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبادی، مظفر بن اردشیر (نویسنده) یوسفی، غلامحسین (مصحح) |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1368ش. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14
تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 نثر فارسی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع2ت6 / 289/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این اثر در حقیقت نظر یکی از علمای معروف عامه را که خود به اهل طریقت اعتقاد دارد، نسبت به تصوف در قرن ششم آشکار می‌کند.
مؤلف، خواسته است این کتاب را به زبانی ساده بنویسد که همگان از آن بهره ببرند و در حقیقت نیز چنین است[۱].
فصول مختلف کتاب، حاوی تمثیلاتی است که مؤلف مانند دیگر نویسندگان صوفی‌مشرب و هم به شیوه واعظان برای تفهیم معنی به‌کار برده است[۲].
نثر کتاب، مانند دیگر آثاری که در تصوف نوشته‌اند، ساده و روشن است و فقط در مواردی نادر و معدود، اندکی موزون و مسجع شده است که شاید متأثر از شیوه بیان نویسنده در وعظ و تذکیر باشد[۳]. چنان‌که از مقدمه معلوم می‌شود، این کتاب در حقیقت نظر یکی از علمای معروف عامه را – که خود به اهل طریقت اعتقاد دارد – نسبت به تصوف در قرن ششم آشکار می‌کند و چنان‌که مؤلف، خود در مقدمه و نیز در خلال کتاب مکرر تصریح کرده، خواسته این کتاب را به زبانی ساده و همه‌کس‌فهم بنویسد که همگان از آن بهره ببرند و در حقیقت نیز چنین است.
آنچه مؤلف در هر باب بیان کرده است، روشن و مفهوم است و اکثر در پایان هر مبحثی از خدا آرزو می‌کند که ما را بدین صفت متحلی گرداند. فصول مختلف کتاب حاوی تمثیلاتی است که مانند دیگر نویسندگان صوفی‌مشرب و هم به شیوه واعظان برای تفهیم معنی به‌کار برده است؛ مثلاً نویسنده کتاب در باب ارتباط شریعت و طریقت چنین اظهار عقیده می‌نماید: هرکه از عهده احکام شرعی بیرون آمد از احوال طریقت بهتر خبر یابد و هرکه در شریعت مقصر باشد بدین طریقت هرگز نتواند رسیدن و همچنان باشد که کسی بر بامی خواهد شدن، راه نردبان آن بام خراب کند و خویشتن را بر روی دیوار برمی‌کشد، چندان‌که بکوشد به بسیار زمان خود را به بالا برد به یک لحظه فروافتد.
در رکن چهارم کتاب در اصطلاحات و الفاظ پاره‌ای موضوعات نیز به شکل سؤال و جواب مطرح شده است.
آیات و احادیث به‌مناسبت در کتاب فراوان به‌کار رفته و نویسنده اغلب آنها را خود به فارسی ترجمه کرده است[۴].
پانویس
منابع مقاله