العالم و المتعلم
العالم و المتعلم، تألیف محمد بن عمر ترمذی شافعی (متوفی 280ق)، مشتمل بر مجموعه مباحث و آداب و سنن به زبان ساده و همه‌فهم برای استفاده عالم و متعلم است. کتاب با تحقیق رفعت فوزی عبدالمطلب و علی عبدالباسط مزید منتشر شده است.
| العالم و المتعلم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ترمذی، محمد بن عمر (نويسنده)
عبدالمطلب، رفعت فوزی (محقق) مزید، علی عبدالباسط (محقق) |
| ناشر | مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1380ش - 1421ق - 2001م |
| چاپ | 2 |
| شابک | 977-5046-85-8 |
| موضوع | اسلام - آداب و رسوم و زندگی اجتماعی - اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - آداب معاشرت اسلامی - احادیث - اخلاق اجتماعی - جنبه‌های مذهبی - اسلام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2ع4ت 258 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب، مشتمل است بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و ابواب مختلف در مباحث کلامی، فقهی، اخلاقی و مستحبات.
محققین کتاب معتقدند که این کتاب به‌شدت در این عصر مورد نیاز می‌باشد؛ چراکه جهالت به بسیاری از واجبات اسلامی – چه برسد به آداب و مستحبات - عمومیت یافته است. کتاب العالم و المتعلم، آنچه را که شایسته است یک مسلمان در سلوک و در معاملاتش و در ارتباط با خالق و مخلوق مراعات کند، گرد آورده است و چون همواره فاقد کتاب‌هایی در تربیت اسلامی بوده‌ایم و فرزندان ما علوم تربیتی را از دانشگاه‌های غیر اسلامی در شرق و غرب فراگرفته‌اند، پس مناسب است که مانند این کتاب جایگاهش را در حوزه تربیت بر پایه‌های صحیح اسلامی صحیح - که افراط و تفریط در آن نیست - بیابد[۱].
نویسنده این کتاب بین دو علم فقه و اخلاق به‌نحوی گسترده بین خرد و فهم جمع کرده است. وی این خرد و فهم را در کتابش به‌گونه‌ای القا کرده که بر هر خواننده در هر سطحی از علم و تحصیل، سهل و آسان باشد؛ به‌عنوان مثال ترمذی در اول کتاب «معرفة الله عزوجل و دلالات اليقين و أسبابه» دلیلی بر وجود خداوند عزوجل و قدرت و صفات او با تأمل در امور خلق و آفرینش خالق به‌دور از مصطلحات متکلمین اقامه کرده است؛ به‌گونه‌ای که همه مردم با هر سطحی از دانش آن را می‌فهمند و این‌چنین کوچک و بزرگ می‌توانند آن را بفهمند و به آن عمل کنند؛ پس جاهل را تعلیم و عالم را تذکر می‌دهد، ولذا نام «العالم و المتعلم» نامی بامسمی برای کتاب است[۲].
در مقدمه تحقیق از اختلاف بین طبع قدیم و این طبع سخن رفته است. این طبع دارای امتیازاتی است از قبیل: تقسیم متن کتاب به فقرات، ضبط الفاظی که نیاز به ضبط و ذکر صحیح آنها بوده، بیان معانی بعضی از کلمات غریب از معاجم و تعلیقه بر عباراتی که نیازمند به تعلیق و توضیح بوده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه تحقیق.