ابن رفعه، احمد بن محمد
ابن‌ِ رفعه، نجم‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن علی بن مرتفع انصاری (۶۴۵-۷۱۰ق/۱۲۴۷-۱۳۱۰م)، ملقب به شیخ‌‌الاسلام، فقیه شافعی، از شاگردان ظهیرالدین تزمنتی و از اساتید شمس‌الدین ذهبی، صاحب کتاب «الإيضاح و التبيان في معرفة المكيال و الميزان».
| ابن رفعه، احمد بن محمد | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | نجم‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن علی بن مرتفع انصاری |
| نام پدر | محمد |
| ولادت | ۶۴۵ق/ ۱۲۴۷م |
| محل تولد | فسطاط، مصر |
| رحلت | ۷۱۰ق/۱۳۱۰م |
| مدفن | قرافه |
ولادت
وی در ۶۴۵ق/ ۱۲۴۷م، در مصر در شهر فسطاط (مجاور قاهره) زاده شد و چون بسیار کم‌سفر بود، بیشتر عمر خود را در فسطاط و قاهره سپری کرد. به گفته ابن حجر وی یک بار در ۷۰۷ق/۱۳۰۷م، به سفر حج رفته و مدتی نیز برای تصدی منصب قضا در «واحات» در غرب مصر اقامت گزیده است.
اساتید
ابن رفعه، فقه شافعی را از استادانی چون سدیدالدین و ظهیرالدین تزمنتی، شریف عباسی، ضیاء قنایی، ابن رزین، ابن بنت الاعز و ابن دقیق العید فراگرفته و از مشایخی چون محیی‌الدین دمیری و علی بن محمد صواف حدیث شنیده است.
شاگردان
شمس‌الدین ذهبی، تقی‌الدین سبکی، ضیاءالدین مناوی، عمادالدین بلبیسی و شمس‌الدین بن لبان، از جمله مشهورترین شاگردان وی در فقه بوده‌اند.
جایگاه علمی
ابن رفعه در فقه شافعی مقام ویژه‌ای داشت. یافعی او را پرچم‌دار فقه شافعی در عصر خود خوانده و سبکی و اسنوی او را شافعی زمان لقب داده‌اند. وی در میان شافعیان به‌‌عنوان فقیه مطلق شهرت یافته و این لقب برای او علم گشته بود. تسلط و احاطه وی بر فقه شافعی به‌‌قدری بود که به آن مثل زده می‌شد.
فعالیت‌ها
ابن رفعه علاوه بر فعالیت عملی در شئون مختلف حکومتی، به‌خصوص قضا و امور حسبه، به کار تألیف در این زمینه‌ها نیز پرداخته است.
وفات
وی در اواخر عمر دچار درد مفاصل شدیدی شد، ولی با همان حال به کار مطالعه ادامه می‌داد و سرانجام در ۷۱۰ق/۱۳۱۰م، در موطن خود وفات یافت و پیکر وی به قرافه در حومه قاهره که قبر امام شافعی نیز در آنجا قرار دارد منتقل شد و در آنجا دفن گردید.
آثار
الف)- چاپی:
- الإيضاح و التبيان في معرفة المكيال و الميزان.
ب)- خطی:
- كفاية النبيه في شرح التنبيه؛
- المطلب العالي في شرح وسيط الإمام الغزالي؛
- النفائس في هدم الكنائس؛
- بذل النصائح الشرعية في ما علی السلطان و ولاة الأمور و سائر الرعية[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: پاکتچی، احمد، ج3، ص595-596
منابع مقاله
پاکتچی، احمد، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.