گزیده‌ای از سخنان ابومنصور اصفهانی

گزیده‌ای از سخنان ابومنصور اصفهانی، اثر نصرالله پورجوادی، مقاله‌ای است در گزینش سخنان ابومنصور اصفهانی، معمر بن احمد بن محمد بن زیاد (متوفی 418ق/1027م)، صوفی و محدث حنبلی اصفهانی در کتاب «المناهج بشاهد السنة و نهج المتصوفة» که در آبان 1370، در مجله «معارف» با شماره 23، منتشر شده است.

گزیده‌ای از سخنان ابومنصور اصفهانی
پدیدآوران	اصفهانی، معمر بن احمد (نويسنده) پورجوادی، نصرالله (مصحح)
عنوان‌های دیگر	الاختيارات من كلام أبي منصور معمر بن أحمد بن محمد بن زياد الإصفهاني
ناشر	مرکز نشر دانشگاهی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1370ش
چاپ	1
موضوع	عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	3الف6الف 286 BP

مطالبی که در این گزیده آمده است، جملات کوتاه و بلندی است در موضوعات اخلاقی و صوفیانه. بخشی از آنها، وصایا و پندهایی است صوفیانه که ابومنصور خطاب به مریدان خود ایراد کرده است. بعضی دیگر، جملات کوتاه حکیمانه است. این منتخبات، به‌طور کلی، یا از آثار مکتوب نویسنده گرفته شده، یا بعضی از آنها احتمالا یادداشت‌هایی است که مریدان شیخ در مجالس او برداشته‌اند؛ همان کاری که مریدان خواجه عبدالله انصاری در مجالس خواجه انجام می‌داده‌اند. در واقع در «طبقات الصوفیه» خواجه عبدالله نیز به این رسم اشاره شده است. خواجه از قول شیخ احمد کوفانی که در مجالس ابومنصور در اصفهان شرکت می‌جسته است نقل می‌کند که گفت: «روزی ابومنصور در میان سخن می‌گفت که الفقير عزيز». باری، هیچ‌یک از مطالبی که در این منتخبات نقل شده است، در آثاری که از ابومنصور در دست است، دیده نشده است.

نویسنده مقاله معتقد است وجود همین مطالب نشان می‌دهد که علاوه بر آثاری که تاکنون از ابومنصور به دست ما رسیده است، کتاب‌های دیگری هم از این نویسنده به‌جا مانده بوده است. این نکته را بعضی از نویسندگان دیگر نیز در آثار خود ذکر کرده‌اند. وی معتقد است همین منتخبات می‌تواند ما را در شناخت آثار دیگر ابومنصور اصفهانی یاری کند و علاوه بر این، خود این مطالب نیز در معرفی عقاید و افکار ابومنصور و به‌خصوص نظریات صوفیان او منبعی است ارزشمند و مکمل آثار دیگر این نویسنده.

جملات انتخاب‌شده در این کتاب، درباره موضوع واحدی نیست؛ هرچند که اکثر آنها درباره تصوف است و همه از دیدگاه صوفیانه، آن‌هم مذهب صوفیانه ابومنصور اصفهانی، نوشته شده است. به‌رغم تفرقی که در این مطالب از حیث موضوع وجود دارد، نویسنده مقاله همه آنها را به سه بخش تقسیم کرده و به توضیح آنها پرداخته است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. پورجوادی،نصرالله،«گزیده‌ای از سخنان ابومنصور اصفهانی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله معارف، مرداد – آبان 1370- شماره 23، به آدرس:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39800/