بحتری، ولید بن عبید
ولید بن عُبید، مشهور به «بُحْتُری» (احتمالا 206-284ق)، یکی از بزرگ‌ترین شاعران درباری قرن سوم هجری قمری است که از طبع شعر خود بیشتر برای مدح حاکمان خلافت عباسی استفاده کرد.
| بحتری، ولید بن عبید | |
|---|---|
 | |
زندگی
- بحتری به‌احتمال بسیار در 206ق، در مَنْبِج (نزدیک حلب) زاده شد.
- وی نخستین درس‌ها را در زادگاه خود و سنت‌ها و لغات بدویان را در میان طاییان آموخت و زود به شعرسرایى روی آورد و گفته‌اند که در بازار شهر، پیازفروشان و بادنجان‌فروشان را مدح مى‌کرد.
- بزرگ‌ترین و شاید کارسازترین حادثه روزگار نوجوانى او، آشنایى و پیوند استوار با ابوتمام (متوفای 231ق) است.
شعر و سیاست
- بحتری در بغداد نوادگان حمید طوسى را در 18 قصیده (به‌‌خصوص ابونهشل)، و آل‌طاهر را در 7 قصیده و خاندان سهل را در 12 قصیده مدح گفته و گویا با ابراهیم، پسر حسن بن سهل (وزیر مأمون) دوستى نزدیک یافته بوده است. در یکى از قصایدی که در مدح ابراهیم پرداخته، نیاکان ایرانى او را ستوده است.
شعر درباری
- بحتری مدت 15 سال شاعر مخصوص و ندیم خلیفه متوکل بود و در کنار مدایح‌ِ گاه سخت اغراق‌آمیز، همه حوادث خرد و کلان را که به خلیفه مربوط مى‌شد، به‌گونه‌ای در شعر خود ثبت می‌کرد و پیوسته او را از خود خرسند می‌ساخت وصله‌های کلان می‌گرفت.
بی‌وفایی
- بى‌وفایى تاریخى بحتری، زاییده مزاج ممدوح‌طلب و گرایش تند به مرکز قدرت است... صولى، هجای مستعین (رائیه) را «زشت‌ترین و ضعیف‌ترین انواع هجا» دانسته، مى‌افزاید: بحتری نزدیک به 40 تن از بزرگان را نخست مدح و سپس هجا گفته. نیز در 20 قصیده نام ممدوح نخستین را برداشته، ممدوحان تازه‌ای به جایشان نهاده است....
ثروت
- بحتری به یمن ستایش‌هایش، ثروتى کلان فراهم آورده بود... گویند که معتز، در یک مجلس، 6 هزار دینار که خود ثروتى بزرگ بود، به او بخشید...
منزلت ادبی
- در اینکه شعر بحتری نسبت به شعر همگنانش کمتر دچار پیچیدگی‌های معنایى و نامأنوسى واژگان است، همه اتفاق نظر دارند...، ولی بحتری خودش مى‌گوید: «شعر نیک من به پای شعر نیک ابوتمام نمى‌رسد و شعر پست من از شعر پست او بهتر است».
آثار
پانویس
- ↑ ر.ک: آذرنوش، ج11، ص374-380
منابع مقاله
آذرنوش، آذرتاش، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی» (مدخل «بحتری»)، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، تهران، 1381ش.