المسائل الفقهیة من کتاب الروایتین و الوجهین
المسائل الفقهية من كتاب الروايتين و الوجهين، اثر قاضی ابویعلی (380-458ق)، کتابی است در فقه حنبلی که با تحقیق عبدالکریم بن محمد لاحم، منتشر شده است.
| المسائل الفقهیة من کتاب الروایتین و الوجهین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن فراء، محمد بن حسین (نويسنده) لاحم، عبدالکریم بن محمد (محقق) |
| ناشر | مکتبة المعارف |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1405ق - 1985م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف2ر9 179/35 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
از جمله دلایلی که صحت انتساب کتاب به ابویعلی را تأیید می‌کند، عبارت است از اینکه:
- در نسخه خطی کتاب، صراحتا به وی منسوب شده و کسی خلاف آن را نگفته است.
- کسانی که به شرح حال وی پرداخته‌اند، آن را جزو آثار وی، برشمرده‌اند، مانند:
- فرزندش ابوالحسین صاحب «طبقات الحنابلة»؛
- ابوالفرج عبدالرحمن بن شهاب‌الدین احمد بغدادی صاحب «ذيل طبقات الحنابلة»؛
- علیمی در «المنهج الأحمد» و...[۱].
این کتاب از نظر توجه به روایات منقول از امام احمد بن حنبل و جمع‌آوری و تفکیک آنها در کتابی جداگانه و توجیه و استدلال و بررسی و بیان صحیح‌ترین آنها، در نوع خود بی‌نظیر است[۲].
نویسنده در این کتاب، نزدیک به هزار مسئله از مسائل مربوط به فقه حنبلی را گردآوری نموده و برای هر مسئله، دو روایت یا دو وجه را ذکر کرده است، همراه با استدلال برای هر روایت یا وجه، به‌وسیله دلایلی از کتاب و سنت و یا اقوال صحابه و تابعین یا اقامه دلیل از قیاس یا تعلیل همراه با بیان آنچه که به نظر وی، راجح و یا موافق مذهب حنبلی، بوده است. وی در برخی از مسائل، کسانی از صحابه را که هر روایت و وجهی را بیان کرده‌اند، نام برده است و ازاین‌رو، این کتاب، یکی از منابع مهم فقه حنبلی بشمار می‌رود که کتابخانه‌های اسلامی، محققین اسلامی و مراجعین به کتابخانه‌ها، همچنان به آن نیاز مبرم دارند[۳].
کتاب، سه موضوع زیر را در بر گرفته است:
- فقه: که بیشترین حجم مطالب را به خود اختصاص داده است (در حدود 466 صفحه).
- اصول فقه: که حجم متوسطی از مطالب به آن اختصاص یافته است (حدود 30 صفحه).
- عقاید: که تقریبا کمترین حجم مطالب، به آن اختصاص دارد (حدود 20 صفحه)[۴].
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز شده که در آن، ضمن معرفی مؤلف و ارائه شرح حال مفصلی از وی، به بیان ویژگی‌ها و خصوصیات کتاب پرداخته شده و در پایان، اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن، توضیح داده شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.