التهذیب فی اختصار المدونة
التهذيب في اختصار المدونة، اثر ابوسعید براذعی خلف بن ابوالقاسم محمد ازدی قیروانی (از علمای قرن چهارم هجری)، شرح و تلخیص کتاب «المدونة الكبری» است که فراهم‌آمده از آرای فقهی ابوعبدالله مالک بن انس اصبحی (۹۳-۱۷۹ق) است و با تحقیق محمد امین ولد محمد سالم بن شیخ و مراجعه احمد علی ازرق، منتشر شده است.
| التهذیب فی اختصار المدونة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | براذعی، ابی سعید (نويسنده)
بن شیخ، محمد امین (محقق) ازرق، احمد علی ( مصحح) |
| ناشر | دار البحوث للدراسات الإسلامیة و إحیاء التراث |
| مکان نشر | امارات - دبی |
| سال نشر | 1423ق - 2002م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | /م2 م4012 178/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، یکی از مهم‌ترین و خواندنی‌ترین خلاصه‌هایی است که در قرن چهارم هجری (دوران تطور) نوشته شده است؛ زمانی که فقهای مالکی، اندیشه اختصار و تهذیب را داشتند تا سوابق فقهی را از انحرافات بزدایند و در فقه، نظم منطقی و هماهنگی فنی ایجاد نموده و مطالب آن را، مجددا طبقه‌بندی نمایند و به شکلی بهتر، ارائه کنند تا برای خوانندگان، جذاب بوده و در کمال ملایمت و سهولت، در دسترسی به موضوعات، از آن بهره بگیرند و می‌توان گفت که کتاب «التهذيب»، مهم‌ترین کتابی است که در این مرحله نوشته شده است[۱].
دو امر، موجب اهمیت کتاب شده است: نخست آنکه کتابی است در اختصار «المدونة» و ارزش و جایگاه این کتاب در فقه مالکی، بر کسی پوشیده نیست. دوم حسن و مهارت براذعی در نوشتن و تألیف که به قول دباغ: «کسی که «المدونة» سحنون را نگاه کند، به فضیلت اختصار آن توسط براذعی، پی خواهد برد»[۲]. تجیبی در بیان اهمیت کتاب، چنین گفته است: «برکت این کتاب، بر طالبان فقه، در مغرب ظاهر و آشکار است و اعتماد جماعت فقه امروزه در مغرب بر این کتاب است...»[۳].
براذعی در ترتیب «التهذيب»، همان چیدمان و ترتیب «المدونة» و آثار پیش از آن را انتخاب کرده است؛ با این تفاوت که ترتیب برخی از ابواب را تغییر داده و برخی از آنها را مقدم کرده و برخی دیگر را، به تأخیر انداخته است و در این‌باره، در مقدمه، چنین گفته است: «مسائل و موضوعات کتاب را بر اساس امهات، مرتب نموده، جز مباحث اندکی که مقدم یا مؤخر نموده‌ام»[۴].
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز شده که در آن، به بیان ویژگی‌های آن پرداخته شده و مطالب براذعی، شامل یک مقدمه و هشتادوپنج کتاب می‌باشد که اولین آنها، کتاب طهارت بوده و آخرین آنها، کتاب دیات می‌باشد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.