بیان المراتب الخمس

بيان المراتب الخمس، تقریرات درس فلسفه آقا میرزا هاشم اشکوری رشتی (1213-1293ش) است که توسط شاگردش عالم معاصر محمدحسین فاضل تونی (1298-1380ش)، به رشته تحریر درآمده است. این طبع از کتاب تصویر نسخه خطی رساله است.

بیان المراتب الخمس
بیان المراتب الخمس
پدیدآوراناشکوری گیلانی، هاشم بن محسن (نويسنده) فاضل تونی، محمدحسین (مقرر)
ناشر[بی نا]
مکان نشر[بی جا] - [بی جا]
سال نشر1332ق
چاپ1
موضوععشق (عرفان) - عرفان
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
9ب5الف 286/6 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در صفحه اول رساله شرح حال بسیار مختصری از نویسنده رساله، محمدحسین فاضل تونی، که از اساتید دانشگاه تهران بوده با ذکر تاریخ تولد و وفات و محل تولد و دفنش ذکر شده است[۱].

اشکوری در این مباحث بنا داشته که مسئله وحدت حقیقی را با برطرف کردن توهم اشتباه بین احدیت و وحدانیت که در بعضی اذهان است، روشن نماید و آن را با توضیح مراتب وجودی از حیث عدد به پنج مرتبه تبیین نماید. وی کلام خویش را به اقوال فلاسفه بزرگ و آیات قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) تقویت کرده است[۲].

نویسنده این رساله مختصر - که قریب به پانزده صفحه است - را با این توضیح آغاز کرده که واجب تعالی، طبیعت وجود و وجود مطلق محض و وجود خالص از هر قید و اعتبار است و هیچ ترکیب و کثرتی در آن راه ندارد[۳]. همچنین وحدت حقیقی ذاتی را توضیح داده و گفته است: با این توضیح می‌توان کلام امام زین‌العابدین(ع) را فهمید که فرمود: «إلهي لك وحدانية العدد»[۴].

وی در بخش دیگری از رساله در مقام توضیح این حدیث امام صادق(ع): «العلم علمان فعلم عندالله مخزون لم يطلع عليه أحد من خلقه و علم علّمه ملائكته و رسله...» برآمده و شرح و توضیح ملاصدرای شیرازی (979-1050/1045ق) را ارائه کرده است[۵].

نگارش رساله آن‌گونه که نویسنده در پایان آن نوشته، در سال 1332 به اتمام رسیده است[۶].

پانویس

  1. ر.ک: مطلع رساله، ص1
  2. ر.ک: الصاوی، صلاح، ص114
  3. ر.ک: متن کتاب، ص2
  4. ر.ک: همان، ص4
  5. ر.ک: همان، ص12
  6. ر.ک: همان، ص14

منابع مقاله

  1. متن کتاب.
  2. الصاوی، صلاح، «رسالة المراتب الخمس لمحمد هاشم بن محسن الإشكوري»، تحقیقات اسلامی، سال اول، بهار و تابستان 1365، شماره 1، ص113 تا 126:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/86272

وابسته‌ها