سراج السائرین

سراج السائرين، از جمله آثار اخلاقی و عرفانی احمد جام نامقی، مشهور به ژنده‌پیل (441-536ق) است که با مقدمه، تصحیح و توضیح حسن نصیری جامی منتشر شده است.

سراج السائرین
پدیدآوران	ژنده‌پیل، احمد بن ابوالحسن (نويسنده) نصیری جامی، حسن (مصحح)
ناشر	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1389ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-426-434-4
موضوع	ژنده‌پیل، احمد بن ‌ابوالحسن، 441 - 536 ق. - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - نثر فارسی - قرن 6ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	4س9ژ 282/7 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این اثر یکی از گسترده‌ترین و درعین‌حال منسجم‌ترین آثار شیخ احمد جام بشمار می‌رود‏.

کتاب «سراج السائرين» را می‌توان اثری اخلاقی و اجتماعی دانست که در آن بعضی از مسائل و دغدغه‌های آن‌ عصر، به‌خصوص در حوزه عرفان و تصوف و نظام خانقاهی خراسان، بروز یافته است‏.

سرگذشت این اثر شیخ نیز شگفت و درخور تأمل است. «سراج ‌السائرين»، بنا به گفته مؤلف «خلاصة المقامات»، در اصل دارای چهار مجلد بوده است که یک مجلد آن در فترت چنگیز از میان رفته و سه مجلد دیگر در هفتادوپنج باب تا قرن نهم و زمان تألیف «خلاصة المقامات» (سال 840ق) موجود بوده و اکنون در گذر زمان و حوادث روزگار و هجوم‌ها و ایلغارها تنها بیست‌وچهار باب – قریب به یک‌سوم - باقی مانده است‏.

کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و چهار باب است که از نظر تبویب و ساختار باب‌ها بنا به اسلوب کلی دیگر آثار شیخ است. در این اثر نیز شیخ در مقدمه به مقصود کلی خود از تألیف این اثر و ضرورت بیان مطالب و «الهامی» بودن سخنان خود پرداخته و سپس عناوین باب‌ها را به‌ترتیب فهرست نموده است‏.

شیوه شیخ در عنوان‌بندی باب‌های کتاب بر مبنای «فرق»ها و تفاوت‌هاست. عنوان باب‌های «سراج‌ السائرين» تماماً با «در فرقِ...» آغاز می‌گردند: «در فرق میان حال و محال»، «در فرق میان آسایش خلق و هوا‌پرستی» و.... شیخ در هر باب می‌کوشد تا ظرافت‌ها و ناهمگونی‌های دو امر و مقوله متفاوت را برای مخاطب خود تبیین نماید و به خصلت «سراج» به‌روشنی و وضوح، به نقد راستی و ناراستی بپردازد. شیخ در هر باب، ابتدا به توضیح هریک از دو مقوله متفاوت می‌پردازد و سپس با اشاره به آیات، اخبار و تمثیل‌ها و حکایات فاصله‌ها و تفاوت‌های آن مقوله‌ها را در سلوک دینی و عرفانی و تعاملات اجتماعی برمی‌شمارد‏.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. سقایی، ندا، «درباره کتاب سراج السائرين»، گزارش میراث، مرداد و شهریور 1390، شماره 46، ص102 تا 105:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/863918