ابن حریوه، محمد بن‌ صالح‌

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ابن حُرَیوه‌ محمد بن‌ صالح‌ بن‌ هادی‌ سماوی‌ (د 1241ق‌/ 1826م‌)، عالم‌ زیدی‌ یمنى‌.

ابن حریوه، محمد بن‌ صالح‌
NUR00000.jpg
نام کاملابن حُرَیوه‌ محمد بن‌ صالح‌ بن‌ هادی‌ سماوی‌
نام پدرصالح‌ بن‌ هادی‌
رحلت1241ق‌
مذهبزیدی
اطلاعات علمی
برخی آثارتوزیع‌العقال‌ في‌ علم‌الرجال، رسالة حول‌ الاختلاف‌ بین‌ الصحابة و مایتعلّق‌ بذلك، السؤال‌ الوارد من‌ علماءالحرم‌ المحرّم‌ و الجواب‌ علیه‌ حول‌ آیات‌الصفات
حریوه‌ لقب‌ پدر وی‌ بود. او در صنعاء پرورش‌ یافت‌ و بر علوم‌ مختلف‌ از ادبیات‌، علوم‌ عقلى‌ و اصول‌ فقه‌ اطلاع‌ یافت‌. وی‌ در فلسفه‌ نظرات‌ خاصى‌ داشت‌. از جمله‌ این‌كه‌ منشأ مشاجرات‌ در مسائل‌ عقلى‌ را لفظى‌ مى‌دانست‌ و بر آن‌ بود كه‌ مسائل‌ منطق‌ بدیهى‌ است‌. وی‌ از تفكر مشّائى‌ به‌ حكمت‌ اشراق‌ گرایش‌ یافت‌ و به‌ وحدت‌ وجود قائل‌ بود. او به‌ جهت‌ همین‌ نظرات‌ خاص‌ فلسفى‌ و نیز به‌ سبب‌ خرده‌گیری‌ بر برخى‌ از صحابه،‌ مورد سرزنش‌ معاصران‌ قرار گرفت‌. ابن‌ حریوه‌ در منازعه‌ای‌ كه‌ بین‌ یك‌ فرنگى‌ خاطى‌ و یك‌ فقیه‌ یمنى‌ در بندر مُخا رخ‌ داد و منجر به‌ دستگیری‌ فقیه‌ یمنى‌ گردید، سلطان‌ عبدالله‌ بن‌ احمد المهدی‌ را به‌ سهل‌انگاری‌ در دین‌ نكوهید، به‌ همین‌ جهت‌ وی‌ مجازات‌ و زندانى‌ شد و سپس‌ به‌ جزیره‌ كمران‌ تبعید گردید. 

وفات

پس‌ از چندی‌ به‌ بندر حدیده‌ منتقل‌ شد و در آن‌جا به‌ فتوای‌ برخى‌ از علما به‌ قتل‌ رسید (1241ق‌) و جسد او را بر دار كردند.

آثار

ابن‌ حریوه‌ آثار متعددی‌ دارد كه‌ نسخه‌هایى‌ از آنها در دست‌ است‌. از جمله آنهاست‌:

1. توزیع‌العقال‌ في‌ علم‌الرجال؛

2. رسالة حول‌ الاختلاف‌ بین‌ الصحابة و مایتعلّق‌ بذلك؛

3. السؤال‌ الوارد من‌ علماء الحرم‌ المحرّم‌ و الجواب‌ علیه‌ حول‌ آیات‌ الصفات؛

4. سؤال‌ و جواب‌ حول‌ انحطاط العلم‌ في‌ آخرالزمان؛

5. الغطمطم‌ الزخّار المطهر لحدائق‌الأزهار كه‌ در رد كتاب‌ السیل‌ الجرّار نوشته‌ است‌؛

6. القول‌ الطیب‌ و العمل‌ الصالح كه‌ ظاهراً همان‌ تألیف‌ شماره 3 است‌؛

7. منتهى‌الإلمام‌ في‌ أحادیث‌الأحكام‌ كه‌ نسخه آن‌ در كتابخانه عز شرقى‌ در صنعا موجود است‌.

آثار منسوب

آثار دیگری‌ نیز به‌ او منسوب‌ است‌ همچون‌ اختصار طبقات‌الزیدیة و شرح‌ تجریدالاعتقاد خواجه‌ نصیرالدین‌ طوسى‌ كه‌ تا انتهای‌ بحث‌ وجود و عدم‌ در آن‌ آمده‌ است‌.[۱]

پانویس

  1. بخش‌ علوم‌ قرآنى‌ و حدیث‌، ج3، ص343

منابع مقاله

بخش‌ علوم‌ قرآنى‌ و حدیث‌، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها