لازار، ژیلبر

ژیلبر لازار (1920-2018م)، زبان‌شناس، ایران‌شناس و مترجم فرانسوی که پژوهش‌های ارزشمندی را در زمینه فرهنگ و زبان فارسی انجام داده است. «دستور زبان فارسی معاصر»، از جمله آثار اوست.

لازار، ژیلبر
نام کامل	ژیلبر لازار
ولادت	4 آوریل 1920م
محل تولد	پاریس، فرانسه
رحلت	پنج‌شنبه پانزدهم شهریور ۱۳۹۷ برابر با ششم سپتامبر ۲۰۱۸م
طول عمر	۹۸ سال
پیشه	زبان‌شناس، ایران‌شناس
اطلاعات علمی
دانشگاه	اکول نرمال سوپریور
اساتید	هانری ماسه
برخی آثار	دستور زبان فارسی معاصر اشعار پراکنده قدیمی‌ترین شعرای فارسی زبان

ولادت

ژیلبر لازار، در 4 آوریل 1920 در پاریس به دنیا آمد.

تحصیلات

لازار بعد از گرفتن دیپلم متوسطه در رشته فلسفه و ریاضیات در 1937م و گذراندن دوره سربازی و سپس وارد شدن به جرگه مقاومت در برابر آلمان نازی و دستگیر شدن در ژوئیه 1944 و آزادی در ماه می ‌1945، وارد مدرسه زبان‌های شرقی پاریس می‌شود و برای آزمایش یکی – دو جلسه، سر چند کلاس از کلاس‌های زبان شرقی حاضر می‌شود و از میان آنها زبان فارسی را می‌پسندد و در آن رشته نام‌نویسی می‌کند. استاد او در این رشته ایران‌شناس معروف هانری ماسه بوده است.

او تحصیلاتش را سال ۱۹۴۸ در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی تکمیل کرد و از  ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۶، استاد زبان فارسی در «اکول نرمال سوپریور پاریس» بود. لازار رساله دوره دکتری‌اش را درباره شکل‌گیری زبان فارسی نوشت.

فعالیت‌ها

در 1946 امتحان دبیری را با موفقیت می‌گذراند و نخست به‌عنوان عضو وابسته و سپس به‌صورت پژوهشگر وابسته وارد مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه می‌شود.

لازار در فاصله سال‌های 1948 تا 1951 بورسیه انستیتوی فرانسه در ایران می‌شود. در این دوره در کلاس‌های درس استادان ایرانی، از جمله ملک‌الشعرای بهار حاضر می‌شود و ضمن تحصیل، در کتابخانه‌ها به گردآوری مطالب، به‌ویژه از نخسه‌‌های خطی متون قرون چهارم و پنجم هجری برای پایان‌نامه دکترای خود می‌پردازد. اولین کتاب او «دستور زبان فارسی معاصر» است که در سال 1957 (1336ش) به چاپ رسیده و تاکنون با وجود نقدهای متعددی که بر آن شده، بهترین دستور زبان فارسی امروز است.

وفات

سرانجام در روز پنج‌شنبه پانزدهم شهریور ۱۳۹۷ برابر با ششم سپتامبر ۲۰۱۸، در ۹۸ سالگی چشم از جهان فروبست.

آثار

1. شکل‌گیری زبان فارسی: شامل 12 مقاله از لازار که آنها را در سال‌‌های متفاوت نگاشته است.
2. دستور زبان فارسی معاصر: این کتاب در 1991م، از فرانسوی به انگلیسی برگردانده شده و در 2006م، به فارسی ترجمه شده است.
3. زبان قدیم‌ترین آثار نثر فارسی؛
4. اشعار پراکنده قدیم‌ترین شعرا.

منابع مقاله

1. مقدسی، مهناز، «گزارش ادبی؛ دو اثر مهم از ژیلبر لازار: گزارش جلسه نقد و بررسی شکل‌گیری زبان فارسی و دستور زبان فارسی معاصر»، بیمه و توسعه، زمستان 1384، شماره 4، ص80 تا 81.
2. اشرف صادقی، علی، «استاد ژیلبر لازار (1920 2018) و تحقیقات او در زبان‌های ایرانی»، گزارش میراث، پاییز و زمستان 1396، شماره 80 و 81‎، ص37 تا 46.

وابسته‌ها

دستور زبان فارسی معاصر

اشعار پراکنده قدیمی‌ترین شعرای فارسی زبان