شرح الحارثي على المقنع
شرح الحارثي على المقنع، از آثار قاضی و فقیه قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قمری، مسعود بن احمد حا‌رثی (652-711ق)، به شرح بخش‌هایی از کتاب المقنع في فقه الإمام أحمد بن حنبل الشيباني، نوشته فقیه، صوفی، محدث و از شیوخ مذهب حنبلی قرن ششم هجری قمری، ابومحمد موفق‌الدین عبدالله بن احمد بن قدامه، مشهور به موفق‌الدین بن قدامه مقدسى (541-620ق)، می‌پردازد. 5 نفر از بانوان پژوهشگر معاصر، اثر 5 جلدی حاضر را تصحیح کرده و برای آن مقدمه نوشته و شارح و کتابش را شناسانده‌اند که توضیحش خواهد آمد.
| شرح الحارثي على المقنع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حا‌رثی، مسعود بن احمد (نويسنده)
ابن قدامه، عبدالله بن احمد (نويسنده) جارالله، آمنة بنت غرم الله (محقق) عتیبي، هند بنت نایف (محقق) سبیه، فیحاء بنت جعفر (محقق) کبیبي، علیاء بنت إبراهیم (محقق) جهني، سمیرة بنت سلیم (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | المقنع. شرح |
| ناشر | غراس |
| مکان نشر | مصر - قاهره ** کویت |
| سال نشر | 1434ق - 2013م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ابن قدامه، عبد الله بن احمد، 541 - 620ق. المقنع - نقد و تفسیر - فقه حنبلی - قرن 7ق. - فقه اهل سنت - قرن 7ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- آمنة بنت غرم‌الله جارالله، نوشته است: این کتاب، شرحی است که با کتاب عاریه شروع می‌شود و با کتاب وصایا پایان می‌پذیرد و حا‌رثی باقی بخش‌های کتاب المقنع را کامل نکرده و شاید چون مشغول منصب قضاوت شده، بقیه شرح را به فراموشی سپرده است[۱].
- همین بانوی محقق، وجوه اهمیت شرح حا‌رثی و روش او را توضیح داده و موارد و منابع مطالبش را مشخص کرده و تعریف 7 اصطلاح از اصطلاحات اختصاصی وی را که ویژه مذهب حنابله است، آورده است[۲].
- علیاء بنت ابراهیم بن عمیش کبیبی عیری، بعد از آوردن چند شاهد بر اهمیت این کتاب، افزوده است: حا‌رثی مجتهد در مذهب حنبلی است و آراء و ادله را در یک مسئله جمع می‌کند و آنچه را که اصلح یا صحیح یا اقوی می‌داند، تقریر می‌کند و کمال علمی او در مسئله شفعه به سبب جوار آشکار می‌شود[۳].
ساختار و محتوا
این اثر، شامل شرح همه ابواب فقهی المقنع نیست و شارح فقط توضیحاتی بر چند باب از آن را به‌ترتیب ذیل آورده است:
- جلد اول: از اول تا آخر کتاب عاریه (با تحقیق و مقدمه آمنه بنت غرم‌الله جارالله).
- جلد دوم: بخش اول کتاب غصب (با تحقیق و مقدمه هند بنت نایف بن حمید عتیبی).
- جلد سوم: بخش پایانی کتاب غصب (با تحقیق و مقدمه فیحاء بنت جعفر بن مصطفی سبیه).
- جلد چهارم: بخش اول کتاب شفعه (با تحقیق و مقدمه علیاء بنت ابراهیم بن عمیش کبیبی عیری).
- جلد پنجم: بخش پایانی کتاب شفعه (با تحقیق و مقدمه سمیره بنت سلیم بن سعد جهنی).
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.