کتانی، سلیمان
سلیمان کتانی (1912-2004م)، اندیشمند، نویسنده معاصر، ادیب، شاعر زبردست و مشهور مسیحی لبنانی
| کتانی، سلیمان | |
|---|---|
 | |
ولادت
در 29 فوریه سال 1912م برابر با 9 اسفند 1290ش در آمریکا زاده شد و در دو سالگی به همراه خانواده خود به لبنان بازگشت.
تحصیلات
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس لبنان گذراند و در سال 1932م از دانشکده فلسفه بیروت فارغ‌التحصیل شد.
او بیش از ۲۰ سال به تدریس در مراکز آموزشی لبنان پرداخت و دروس فلسفه، تاریخ و ادبیات عرب را به دانش‌آموزان، دانشجویان و علاقه‌مندان به این رشته‌ها آموخت و بعد از آن هم، کشاورزی را در مزرعه‌اش در روستای بی‌هیاهو و زیبای خود، بر کار در بیروت پُرهیاهو و تألیف را بر تدریس ترجیح داد و تمام وقت خود را به کشاورزی اختصاص داد.
سلیمان کتانی که مسیحیِ مارونی بود، علاقه‌ی خاصی به پیامبر اکرم(ص) و ائمه‌ی اطهار(ع) داشت؛ تا آنجا که حتی بیشترین و مهم‌ترین کتاب‌های خود را در این زمینه به رشته‌ی تحریر درآورد. او در طول حیات ۹۲ساله‌ی خود، ده‌ها اثر ادبی فاخر به‌ویژه در شرح زندگی ائمه‌ی معصومین بر جای گذاشت و در دریای محبت آنان عمیقاً غوطه‌ور بود و نبوغ خود را به زیباترین شکل پیرامون امام علی علیه‌السلام، فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امام حسین علیه‌السلام به نمایش درآورد. نتیجه‌ی مطالعات پژوهشگرانه و عاشقانه‌اش، آثاری است هنرمندانه، بدیع و بلیغ که در وصف پیامبر و اهلبیت تألیف و به چاپ رسانده است. اغراق نیست که گفته شود کتانی مسیحی، راه عشق‌ورزیدن به اهلبیت را در آثارش، حتی به خود پیروان اهلبیت نیز آموخت؛ به‌گونه‌ای که نوشته‌هایش جوایز مهم و رتبه‌های بالایی را در لبنان، ایران و عراق از آن خود کرد.
کتانی آرزو داشت این مسیر را به سرانجام برساند. او روزی به من گفت که اگر اجل مهلتش دهد، قصد دارد که درباره‌ی همه‌ی ائمه‌ی معصومین بنویسد و آثارش را این‌گونه تکمیل کند.
این نویسنده و ادیب مسیحی در کتاب «فاطمه الزهراء وتر فی غمد (فاطمه زهرا زهی در نیام)»، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را این‌گونه مورد خطاب قرار می‌دهد: «ای فاطمه! ای دهانی که به عفت زینت داده شد و لعابش نیکوگشت! ای گلویی که با کرامت آراسته و خوشبو گشت! ای عطر مادری! ای اوج عفت! ای معدن پاکی‌ها! ای همتای مریم! ای نوای پیامبر! ای انقلاب لَحَد و ای شمشیری در نیام!»[۱]
در اسفندماه ۱۳۹۹ به مناسبت یک‌صدونهمین سالگرد تولد و هفدهمین سالگرد درگذشت این ادیب بزرگ و سرشناس مسیحی لبنانی همایش «سلیمان کتانی و امامت ارزش ها» در بیروت برگزار شد.[۲] به همین مناسبت مقام معظم رهبری در گفتگو با این نویسنده از خاطراتش در دوران مبارزه علیه رژیم پهلوی و در حال فرار سخن گفتند و این که در هنگام ترجمه فارسی دو کتاب الإمام علی نبراس و متراس و فاطمة الزّهراء وتر فی غمد مترجم‌های این کتابها در کنار ایشان مشغول ترجمه بودند و شخص مقام معظم رهبری در ترجمه کتاب فاطمة‌الزّهراء خیلی به مترجم کمک کرده است. [۳]
کتاب «الامام علی علیه‌السلام نبراس و متراس» در مورد شخصیت امام علی(ع) که از طرف شیخ مرتضی آل یاسین (رئیس وقت جماعت علمای عراق) به عنوان بهترین کتاب انتخاب شد، کتاب «فاطمه الزهرا وتر فی غمه» اثر این نویسنده در سال ۱۳۸۷ق توسط کتابخانه العلمین العامه در نجف اشرف به عنوان کتاب برتر انتخاب شد. کتانی به خاطر تالیف کتاب‌هایی در مورد شخصیت امام حسن(ع) و امام سجاد(ع) تقدیر شده است. بسیاری از آثار این نویسنده به زبان‌های انگلیسی و فارسی ترجمه شده است.
وفات
او پس از سال‌ها پژوهش، نویسندگی و نگارندگی و خلق زیباترین، بدیع‌ترین و بلیغ‌ترین آثار ادبی پیرامون تاریخ اسلام، سلوک و منش اهلبیت عصمت و طهارت، سرانجام در سن ۹۲ سالگی، دقیقاً در روز تولدش، یعنی در ۲۹ فوریه سال ۲۰۰۴ (۹ اسفند ۱۳۸۲ش)، همان‌گونه که با سکون و آرامش زیست، دار فانی را وداع گفت و جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و انبوهی از گنجینه‌های فکر و اندیشه را از خود باقی گذاشت که آوای تقریب اسلام و مسیحیت و هم‌زیستی مسلمانان و مسیحیان را سر می‌دهد. جالب اینکه در کلیسای مارجرجس بسکنتا، صحنه‌ی این همبستگی تجلی یافت و دو روحانی مسیحی و مسلمان در آیین خاکسپاری‌اش، بر پیکر او نماز و فاتحه خواندند.
آثار
«محمد، شاطیء و سحاب (محمد، ساحل و ابر باران‌زا)»،
«الامام علی نبراس و متراس (امام علی؛ مشعلی و دژی)»،
«فاطمة الزهراء وتر فی غمد (فاطمه زهرا؛ زهی در نیام)»،
«الامام الحسن الکوثر المهدور (امام حسن؛ کوثر هدررفته)»،
«الامام الحسین فی حلة البرفیر (امام حسین در جامه‌ای ارغوانی)»،
«الامام زین‌العابدین عنقود مرصع (امام زین‌العابدین؛ خوشه‌ای مرصع‌نشان)»،
«الامام الباقر نجی الرسول (امام باقر؛ هم‌نجوای پیامبر)»،
«الامام الصادق ضمیر المعادلات (امام صادق؛ وجدان معادله‌ها)»،
«الامام الکاظم ضوء مقهور الشعاع (امام کاظم؛ چراغی با پرتویی مغلوب)»
«الامام الخمینی شرارة باسم الله واحترق الهشیم (امام خمینی؛ جرقه‌ای به نام خدا)» و.... از جمله آثار شگرف ادبی ایشان است که در حوزه‌ی اهلبیت و تشیع به رشته‌ی تحریر درآمده است.[۴][۵]
پانويس
منابع مقاله
- خامه‌یار، عباس، روزنامه الأخبار، سليمان كتاني... شمسٌ لا تعرف الغروب، الجمعة 5 آذار 2021
- کتانی، سلیمان؛ مصاحبه با سلیمان کتانی؛ نامه مفید پاييز 1375 - شماره 7 ISC (10 صفحه - از 193 تا 202 ).
- سلیمان کتانی؛ مسیحی آشنا به حوادث تاریخ اسلام، خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، 13 اسفند 1399
- بیانات در دیدار آقای سلیمان کتانی، پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای،۱۳۷۴/۰۳/۲۲
وابسته‌ها
فاطمة الزهراء سلام‌الله‌علیها وتر في غمد
الامام الحسین فی حلة البرفیر : دراسة ادبیة تظهیریة فی سیرة الإمام الحسین
الإمام الحسن عليه السلام الکوثر المهدور: دراسة أدبية تظهيرية
الإمام الكاظم علیه السلام ضوء مقهور الشعاع
الإمام جعفر الصادق : ضمير المعادلات
محمد صلی الله علیه و آله و سلم: شاطي و سحاب