القوانين الفقهية
القوانين الفقهية، تألیف فقیه مالکی محمد بن احمد بن جزی کلبی (693-741ق)، استاد ابن خطیب سلمانی اندلسی (713-776ق) است. این کتاب خلاصه‌ای از مباحث فقهی مذهب مالکی و اختلاف آن با دیگر مذاهب اهل سنت است. طبع حاضر در بیروت (2006م) با تصحیح محمد امین ضناوی منتشر شده است.
| القوانين الفقهية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌جزی، محمد بن احمد (نويسنده) ضناوی، محمد امین (تصحيح و تنظيم) |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1427ق - 2006م |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-2-7451-5374-9 |
| موضوع | فقه اهل سنت - قرن 8ق. - فقه مالکی - قرن 8ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ق9 178/65 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در کتاب «القوانين الفقهية في تلخيص مذهب المالكية»، یا «قوانين الأحكام الشرعية و مسائل الفروع الفقهية»، به مسائل اختلافی و اتفاقی بین مالک و ائمه دیگر مذاهب اهل سنت نیز پرداخته و آن را با ابوابی درباره اصول دین به پایان رسانده است[۱].
ویژگی‌ها
- ضناوی معتقد است که این کتاب در نوع خود بی‌نظیر است؛ چراکه بین مباحث فقهی مذهب مالکی و اختلافات آن با دیگر مذاهب جمع کرده است؛ برخلاف دیگر کتب فقهی که تنها به یک مذهب یا تنها به اختلافات فقهی مذاهب بسنده کرده‌اند[۲]. در این کتاب مذهب مالکیه، تلخیص و تفاوت آن با سه مذهب شافعی، حنفیه و حنبلیه ذکر شده است[۳].
- در این کتاب تقسیم‌بندی نیکویی صورت گرفته و ترتیب روشمند واضحی در ارائه مطالب لحاظ شده است و تهذیب و تقریب مطالبش را به ذهن تسهیل کرده است؛ لذا تقسیم خوب و ترتیب نیکو، معنا و مفهوم بعید را به ذهن نزدیک می‌کند.
- از دیگر امتیازات کتاب، سهولت عبارت و اشارات لطیف است. معنای آن کامل و الفاظ آن مختصر است که حفظ آن بر حفاظ راحت است[۴].
ابن جزی در ابتدای کتاب شیوه خود را این‌گونه توضیح داده است: «در هر مسئله ابتدا مذهب و دیدگاه مالک را ذکر کرده‌ایم و به دنبالش عقیده دیگر مذاهب را، خواه با ذکر متن و تصریحاً یا به اشاره و تلویحاً، آورده‌ایم . اگر در مسئله‌ای از ذکر نظر مخالف سکوت کرده‌ایم در بیشتر موارد دلیل بر این است که نظر مخالف در آن مسئله وجود نداشته است. اگر اجماع و اتفاق را ذکر کرده‌ایم، منظور اجماع امت است و...»[۵].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه محقق و متن کتاب.
- رفیعی، علی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1369.