ابن هانی، محمد بن علی
ابن هانی، ابوعبدالله محمد بن علی بن هانی لخمی سبّی (متوفای ذیقعدۀ 733/ ژوئیۀ 1333)، شاعر، ادیب و نحوی معاصر نصریان غرناطه.
| ابن هانی، محمد بن علی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابن هانی، ابوعبدالله محمد بن علی بن هانی لخمی سبّی |
| لقب | سبّی |
| نام پدر | علی |
| محل تولد | اشبیلیه |
| محل زندگی | اشبیلیه |
| رحلت | 733ق |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | ابواسحاق غافقی، ابوعبدالله بن حریث و ابوبکر بن عبیده |
| معاصرین | ابوبکر بن شیرین |
| شاگردان | ابوالقاسم محمد بن احمد معروف به شریف حسنی و محمد بن قاسم بن احمد |
| برخی آثار | ارجوزه فی الفرائض، شرح التسهیل، انتشاد الضوّال و ارشاد السوّال فی لحن العامة |
زادگاه
اصل او از اشبیلیه است، اما وی در سبته پرورش یافت و زادگاه او نیز ظاهراً همین شهر بوده است.
تحصیلات
ابن هانی در سبته نزد مشاهیر علم و ادب به تحصیل پرداخت. قرائات و نحو را از ابواسحاق غافقی، ابوعبدالله بن حریث و ابوبکر بن عبیده فرا گرفت.
فعالیت‌های علمی
وی چون شهرت یافت، به کار تدریس و تألیف مشغول شد. از شاگردان او، ابوالقاسم محمد بن احمد معروف به شریف حسنی و محمد بن قاسم بن احمد انصاری را می‌توان نام برد. منابع کهن مقام علمی او را بسیار ستوده‌اند. ابن خطیب شعر او را متوسط ارزیابی کرده و حدود60 بیت از اشعار او را آورده است.
وفات
ابن هانی در جنگی که محمد بن اسماعیل ششمین پادشاه بنی نصر برای باز پس گیری جبل الطارق (یا جبل الفتح) آغاز کرده بود، داوطلبانه شرکت جست و بر اثر اصابت سنگ منجنیق کشته شد. ابن جزری این واقعه را در 734ق دانسته است. ابوبکر بن شیرین و ابوالقاسم حسنی او را رثا گفته‌اند.
آثار
ابن هانی آثاری نیز داشته که چیزی از آنها بر جای نمانده است، بدین قرار:
- ارجوزه فی الفرائض.
- انتشاد الضوّال و ارشاد السوّال فی لحن العامة.
- بغیة المستطرف و غنیة المتطرف، که مجموع مدونی بوده است از نوشته‌های ابومطرف ابن عمیره.
- شرح التسهیل.
- الغرة الطالعة فی شعراء المائة السابعة.
- قوت المقیم.
ابن خطیب قطعه‌ای مسجع از نثر او را که خطاب به شاگردش ابوالقاسم حسنی نوشته، آورده است.[۱].
پانویس
- ↑ فاتحی‌نژاد، عنایت الله، ج5، ص 97
منابع مقاله
فاتحی‌نژاد، عنایت الله، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.