بررسی‌های دوران دیرینه‌سنگی در ایران
بررسی‌های دوران دیرینه‌سنگی در ایران تألیف فیلیپ اسمیت، برگردان به پارسی توسط دکتر عزت‌الله نگهبان، این کتاب به منظور شرح و تشخیص و چگونگی دیرینه‌سنگی در ایران به رشتۀ تحریر درآمده است. عموماً نظرات و فرضیات نسبت به چگونگی وضعیت دیرینه‌سنگی ناپایدار و بی‌دوام می‌باشند و کشفیات جدید همواره تغییراتی در آنها به وجود می‌آورند.
| بررسی‌های دوران دیرینه‌سنگی در ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اسمیت، فلیپ (نویسنده) نگهبان، عزت‌الله (مترجم) |
| ناشر | کارنامک |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۴۰۲ |
| شابک | 1ـ5ـ93392ـ622ـ978 |
| کد کنگره | |
گزارش کتاب
این کتاب به منظور شرح و تشخیص و چگونگی دیرینه‌سنگی در ایران به رشتۀ تحریر درآمده است. عموماً نظرات و فرضیات نسبت به چگونگی وضعیت دیرینه‌سنگی ناپایدار و بی‌دوام می‌باشند و کشفیات جدید همواره تغییراتی در آنها به وجود می‌آورند.
با وجودی که مدارک و اطلاعاتی دربارۀ این دوران از نقاط مختلف ایران به دست آمده است؛ ولی به صورت عمومی و کلی وضعیت این دوران در ایران به‌روشنی مناطقی مانند اروپا یا منطقۀ لوانت (سواحل شرقی دریای مدیترانه) در غرب قارۀ آسیا یا بعضی از قسمت‌های آفریقا یا حتی شبه‌قارۀ هند نمی‌باشد.
بی‌تردید بررسی و تحقیق دربارۀ وضعیت و چگونگی دوران قدیم و دیرینه‌سنگی در ایران به‌تنهایی بدون درنظرگرفتن وضعیت مناطق همجوار امکان‌پذیر نمی‌باشد. این موضوع در دوران دیرینه‌سنگی که بشر زندگانی خود را از طریق شکار و جمع‌آوری آذوقه تأمین می‌نمود؛ حتی بیش از دوران‌های تاریخی ضروری بوده و مصداق پیدا می‌کند.
مدارک به‌دست‌آمده از بقایای چند میلیون سال گذشته در ارتباط با دوران دیرینه‌سنگی نشان از آن است که عموماً ویژگی‌های نحوۀ زندگانی در هر اجتماعی به مناطق مجاور و حتی دورتر سرایت نموده، از حدود آن اجتماع به خارج گسترش نموده و به‌تدریج به تمام مناطق جهان راه یافته است.
اولین حفاری مربوط به دوران دیرینه‌سنگی در ایران به سال 1949 میلادی توسط پرفسور کوون انجام شد. این استاد آمریکایی ابتدا در غار شکارچیان بیستون و سپس در غار تمتمه در نزدیک دریاچۀ رضاییه و پس از آن در غار خونیک در جنوب خراسان در نزدیکی مرز افغانستان حفاری کرد. در همان سال نیز در بقایای دوران میان‌سنگی در غار کمربند نزدیک بهشهر و در سال 1951 در غار نوتو در نزدیک غار کمربند حفاری کرد. به‌زودی آشکار شد ایران نیز دارای آثار و بقایای مربوط به دوران دیرینه‌سنگی متوسط و میان‌سنگی بوده و شاید بر اثر تصادف پرفسور کوون به آثار مروبط به دیرینه‌سنگی مرتفع که بعدها در ایران آشکار شد، دستیابی پیدا نکرده است.
در این کتاب فعالیت‌های علمی تحقیقات و حفاری‌های مربوط به عصر در ایران توسط کاوش‌گران و وضعیت‌های مختلف دوران‌های دیرینه‌سنگی عمیق، متوسط و مرتفع گزارش شده است.[۱]
پانويس