جيحون يزدی، محمد

محمد جیحون یزدی (1250-1302ق)، شاعر متخلص به «جیحون» و ملقب به «تاج‌الشعرا»، در میان شعرا‌ و گویندگان‌ قرن‌ حاضر شهرتی درخور داشته است.

جيحون يزدی، محمد
NUR19203.jpg
لقبتاج‌الشعرا
تخلصجیحون
ولادت1250ق
محل تولدیزد‌
رحلت1302‌ق‌
اطلاعات علمی
برخی آثارديوان جيحون يزدی

مولد، نسب و زندگانی

محمد جیحون در حدود نیمه قرن گذشته (1250ق) در یزد‌ متولد شده و هم در آن شهر‌ نشو‌ و نما‌ یافته است. می‌گویند: سلسله نسبش به شاه شجاع از سلاطین آل مظفر (723-795ق) می‌پیوندد.

چون به سن رشد و تمیز رسیده، به تحصیل گراییده و به‌تدریج معلومات معمول عصر را از صرف و نحو‌ و عروض‌ و بدیع‌ و لغت فراگرفته و نیز صنعت حکاکی را آموخته است.

بنا به گفته میرزا‌ عبد‌اللطیف‌، جیحون نخستین بار از یزد به شیراز مسافرت کرد و مرحوم فرهادمیرزا معتمدالدوله را‌ که‌ در‌ آن هنگام والی فارس بود، ستایش‌ها گفت و نوازش‌ها یافت.

سفرها

ظاهراً جیحون در این مسافرت کامیابی‌ها‌ دیده‌ که ازآن‌پس گردش و سیاحت را در بلدان و امصار بر توقف در‌ یزد‌ ترجیح‌ نهاده و همواره در سیر و حرکت بوده، چندی در هندوستان به سر برده و ازآن‌پس‌ در‌ بنادر عمان و خلیج فارس زیسته و از آنجا به بصره و عراق عرب رفته است.

تاریخ‌ سنوات‌ مسافرت‌ شاعر به نقاط مختلف تحقیقاً معلوم نیست. آنچه باید گفت این است که مکرر به تهران سفر کرده‌ و ناصر‌الدین شاه و ولیعهد او را مدح گفته و نیز ستایشگر مخصوص ظل‌السلطان‌ در‌ اصفهان‌ بوده و لقب تاج‌الشعرایی را از او یافته است.

وفات

او سال‌های آخر عمر را در مصاحبت فرمان‌فرما ناصرالدوله والی کرمان گذرانده و هم در شهر کرمان به سال 1302‌ق‌، درگذشته است[۱]‏.

آثار

دیوان جیحون یزدی.

پانویس

  1. ر.ک: یغمایی، حبیب، ص175-177

منابع مقاله

یغمایی، حبیب، «جیحون یزدی (1)، معرفی و نقد»، یغما، تیر 1327، شماره 4، ص175 تا 179.

وابسته‌ها