تصحيح التنبيه

تصحيح التنبيه، اثر ابوزکریا محیی‌الدین یحیی بن شرف نووی (631-676ق)، شرح و توضیحی است بر مطالب کتاب «التنبيه في الفقه الشافعي» تألیف ابواسحاق شیرازی که از مهم‌ترین متون فقه شافعیان در قرن چهارم و پنجم هجری می‌باشد.

تصحيح التنبيه
پدیدآوران	نووی، یحیی بن شرف (نويسنده) اب‍راه‍ی‍م‌، م‍ح‍م‍د ع‍ق‍ل‍ه‌ (محقق)
عنوان‌های دیگر	تذکرة التنبیه في تصحیح التنبیه
ناشر	مؤسسة الرسالة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1417ق - 1996م
چاپ	1
موضوع	فقه شافعی - قرن 7ق. - فقه اهل سنت - قرن 7ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	3
کد کنگره	ن9ت6 176/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اثر حاضر، همراه با «تذكرة التنبيه في تصحيح التنبيه» اثر عبدالرحیم بن حسین بن علی بن عمر بن جمال‌الدین اسنوی (متوفی 772ق/ 1370م)، با تحقیق و تعلیق محمد عقله ابراهیم، منتشر شده است.

«التنبيه في الفقه الشافعي»، کتابی است مختصر که جایگاه علمی مؤلف و ویژگی‌هایی مانند نثر روان و ساده، به‌کار بردن تعبیرات روشن و پرهیز کردن از جدل و مناقشه در میان آرا، آن را در زمره مهم‌ترین متون فقه شافعی قرار داده است؛ به‌طوری‌که در بین پنج کتاب فقهی مشهور شافعیان (التنبيه، المختصر، المهذّب، الوسيط و الوجيز)، مقبول‌ترین متن فقهی بشمار می‌رود. این کتاب، شامل چهارده «کتاب» (باب) فقهی است که از طهارت آغاز می‌شود و به شهادات ختم می‌گردد. مؤلف در همه ابواب فقهی، فتواهای خود را به‌اختصار و بدون ذکر دلیل آورده است. وی هرچند در برخی فروع فقهی به آرای گوناگون که بعضاً نزد او پذیرفته نیست، اشاره کرده، به آرای مذاهب دیگر تصریح ننموده و ظاهراً از هیچ فقیهی نام نبرده است.

بر «التنبيه»، شروح متعددی نوشته شده و بسیاری از علما و بزرگان، به حفظ آن پرداخته‌اند؛ از جمله نووی از جمله آنها می‌باشد. وی درباره این کتاب، دو اثر عمده تحریر کرده است که یکی از آنها کتاب حاضر و دیگری «تحرير ألفاظ التنبيه» می‌باشد که در آن به بررسی قواعد صرفی کلمات کتاب، ضبط آنها، رفع ابهام و توضیح عبارات دشوار متن، پرداخته است.

اهمیت کتاب

این کتاب، از جهات مختلف، دارای اهمیت می‌باشد که برخی از آنها، به شرح زیر است:

1. مؤلف کتاب: وی، یکی از بزرگ‌ترین علمایی است که به علم، تقوا و اخلاص معروف است و اثر این امر، در کتاب وی، مشهود می‌باشد.
2. سبک نوشتاری: نوع نگارش کتاب، نمایانگر سبکی از نگارش است و پدیده‌ای را در نوشتار نشان می‌دهد که در آن عصر، رواج داشت که هدف آن، تبیین دیدگاه صحیح در میان نظرات متعدد در یک مذهب است که در کتابی واحد، گرد آمده است.
3. موضوع: این کتاب، به موضوع بسیار مهمی می‌پردازد که به عقیده محقق آن، تنها کسی می‌تواند از عهده آن برآید که در عقاید شافعی، در مقام امام نووی در زمینه اجتهاد و رجحان قرار داشته باشد.

سبک نگارش

رویکرد نووی در پرداختن به مسائل کتاب، مبتنی بر تبیین، ویرایش و تصحیح مطالب و مسائل آن می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که کتاب، مرجعی برای افتا قرار گرفته است.

منابع مقاله

1. مقدمه محقق.
2. سعیدی، فریده، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1383.