الفرق في اللغة
كتاب الفرق في اللغة، اثری از ابوعلی محمد بن مستنیر، معروف به قطرب (متوفای 210ق)، از عالمان لغت و نحو است. این اثر در موضوع لغت است و توسط خلیل ابراهیم عطیه تحقیق شده است.
| الفرق في اللغة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قطرب، محمد بن مستنیر (نويسنده)
عطیه، خلیل ابراهیم (محقق) عبدالتواب، رمضان ( مصحح) |
| ناشر | مکتبة الثقافة الدينية |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - واژه‌نامه‌ها,زبان عربی - اصطلاحها و تعبیرها,اندامها -- اصطلاحها و تعبیرها,اندامها -- واژه‌نامه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJ ۶۶۲۰/ق۶ف۴ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نوشتار حاضر از کهن‌ترین آثار نگاشته‌شده در فروق لغت است[۱] که در آن به اختلاف کاربرد واژگان برای انسان و جانداران دیگر در امور مختلف پرداخته شده است[۲].
کتاب با عنوان «ما خالف فيه الإنسان البهيمة» یاد شده است. در برخی منابع، «كتاب ما خالف فيه الإنسان البهيمة من فرقه إلى قدمه» نامیده شده است[۳]. این کتاب به روایت شاگرد نویسنده ابوعبدالله محمد بن جهم سمری (متوفای 277ق) است[۴].
کتاب، مشتمل بر شواهد شعری فراوان، به‌اضافه سخنان عالمان ادبیات عرب و عرب‌های فصیح مانند ابی‌عمرو العلاء (متوفای 154ق)، یونس بن حبیب (متوفای 182ق) و دیگران است که نویسنده در مواطن مختلف از آنها بهره گرفته است[۵].
مطالب کتاب به چند باب تقسیم شده و هر بابی از آن به عضوی از اعضا یا شأنی از شؤون جسم اختصاص داده شده و مدار سخن قرار گرفته است. نویسنده سخن خود را با انسان آغاز کرده، سپس از اعضای انسان، چهارپایان و پرندگان که مشابه آن در انسان وجود دارد، سخن گفته است. واژگان مختص اعضای انسان و حیوانات، بارداری، ولادت و نام‌گذاری مولود، صوت انسان و آواهای چهاپایان و پرندگان، گروه‌های انسان و حیوانات و مرگ آنها و... مطالب مطرح‌شده در این کتاب را تشکیل داده است[۶]. در پایان مطالب کتاب، نویسنده به ذکر معانی کلماتی پرداخته است که در خلال مباحث مختلف کتاب از ذکر آنها غفلت نموده است[۷].
محقق تلاش نموده که متن کتاب را با تکیه بر برخی از منابعی که در موضوع یادشده نگاشته شده و همچنین با استفاده از معاجم لغوی، تصحیح، ثبت و ضبط و مستندسازی نماید. وی همچنین برخی از مطالب منتسب به نویسنده در این موضوع را به‌عنوان تذییل و تذنیب به کتاب اضافه نموده است[۸].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- سزگین، فؤاد، «تاريخ التراث العربي»، حجازى، محمود فهمى، کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله‌العظمى مرعشى نجفى(ره)، قم، 1412ق، چاپ دوم.