علوی مقدم، سید محمد
سید محمد علوى مقدم (۱۳۱۱ –۱۳۹۷ش)، مؤلف، محقق، مترجم، مصحح، از استادان برجسته دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد و دارای دکترای زبان و ادبیات فارسی، چهره ماندگار زبان و ادب فارسی
| نام | علوی مقدم، سید محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | سید محمدعلی |
| متولد | 29 آبان ماه سال 1311ش |
| محل تولد | سبزوار |
| رحلت | ۵ مهر ۱۳۹۷ش |
| اساتید | جلال‌الدین همایی |
| برخی آثار | دیوان حکیم سبزواری «اسرار»
الأشباه و النظائر في القرآن الکریم (کلمات مشترک و هم معنا در قرآن کریم) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02906AUTHORCODE |
ولادت
در 29 آبان ماه سال 1311ش در شهر سبزوار در خاندان یکى از سادات علوى به دنیا آمد. سید محمد علوی مقدم در خانواده سید محمدعلی بن حاج میرزا محمد علوی ششتمدی، در سبزوار دیده به جهان گشود. جدش حاج میرزا محمد، از ثقات و سادات باتقوای سبزوار بود و نام محمد را به مناسبت جدش بر او نهادند.
تحصیلات
ایشان تحصیلات ابتدایی خویش را در این شهر در نزد معلم فرزانه مرحوم حاج شیخ حسن داورزنی، در دبستان ملی دانش و با رتبه شاگرد دومی در سطح شهرستان در سال 1323ش تمام کرد و گواهینامه ششم ابتدایى را در سبزوار گرفت. ز دیگر معلمان وی در آن زمان حاج عباسعلی آقابابایی و حاج غلامحسین صدقی و حسین صدقی بودند.
دوره متوسطه را در مشهد گذراند و در سال 1335ش گواهینامه دیپلم ادبى ششم دبیرستان را گرفت.همزمان با تحصیلات علوم جدید، در حوزه علمیه سبزوار به تحصیل علوم اسلامی مشغول شد و علوم عربیت و ادبیات و معارف اسلامی را فرا گرفت. از جمله استادان ایشان در آن زمان، حاج شیخ محمدحسن شریعتمداری، آیت‌الله حاج شیخ محمدتقی عندلیبی خواستار که در مسجد جامع سبزوار تدریس داشت، حاج شیخ ولی‌الله اسراری که در مدرسه فصیحیه درس می‌داد، حاج سید فخرالدین افقهی که در مسجد پامنار جلسه درس برپا کرده بود، و حاج شیخ قربانعلی شریعتی مزینانی در حوزه و مرحوم حاج میرزا اسدالله فاضلی بود که در مدرسه فخریه تدریس می‌کردند.
ایشان ضمن تحصیل و درس خواندن، در اسفند 1331ش معلم شدند و در سال 1336ش وارد دانشگاه شدند و دوره لیسانس را با رتبه دومى در سال 1339 به اتمام رساندند و بلافاصله در سال 1340ش وارد دوره دکتراى ادبیات فارسى شدند.
از دیگر اساتید و مربیان سید محمدعلوی مقدم می‌توان به غلامحسین صدیقی، آقای حسین صدوقی (دوره ابتدایی)، بهارمی عنایت‌الله، حاج میرزا اسدالله فاضلی (دوره متوسطه)، دکتر بدیع‌الزمان فروزانفر و استاد جلال‌الدین همایی (دوره دکتری) اشاره کرد.
سید محمد علوی مقدم پس از کسب درجه دکتری در سال 1349 از دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی، به دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد رفته و بیش از سی و پنج سال با سمت دانشیاری و سپس استادی، در آن دانشگاه فعالیت داشته است. او همچنین در دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم سبزوار نیز تدریس می‌کرد.
سید محمد علوی مقدم در سال‌های 1355در دانشگاه‌های مصر و در سال 1366در دانشگاه‌های اسلام‌آباد پاکستان و همچنین از سال 1375 تا 1377به مدت دو سال در دانشگاه‌های سوریه و حلب، زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌کرده است.
وفات
وی در صبح پنجشنبه ۵ مهر ۱۳۹۷ش در 86 سالگی دیده از جهان فروبست.
آثار
- حج در قرآن.
- الاشباه و النظایر فى القرآن الکریم (ترجمه).
- در قلمرو بلاغت.
- تصحیح و تعلیق «المستخلص فی ترجمان‌القرآن»
- ترجمه و تصحیح «الفروق فی‌اللغه»
- ترجمه «المطوّل» (بخش بیان) با مقدمه‌ای در250 صفحه در تطور علم بلاغت
- برگزیده اخلاق ناصری، با همکاری دکتر رضا اشرف‌زاده
- ترجمه قانونگذاری در اسلام
- ترجمه «الاشباح»، ابوفاتح بلخی
- ترجمه «معالم‌البیان»، با همکاری دکتر رضا اشرف‌زاده
- تطوّر علوم بلاغت؛ (شامل مقدمه المطول با ویرایش و تکمله)
- بیست مقاله؛ شامل مقالات تفسیری، علوم بلاغی، و ادبیات و فرهنگ و اندیشه
- معانی و بیان؛ با همکاری دکتر رضا اشرف‌زاده
- بررسی آیات حج در قرآن مجید
- جلوه جمال (نمونه اعلای بلاغت قرآن)
منابع مقاله
- مرکز آثار مقاخر و اسناد دانشگاه
- مجله اینترنتی اسرارنامه
- مقالات سید محمد علوی مقدم در پایگاه مجلات نورمگز