سفرنامه آدام اولئاریوس
سفرنامه آدام اولئاریوس، ترجمه‌ای فارسی به قلم مترجم معاصر حسین کردبچه (1299-1367ش)، از آثار ریاضی‌دان، جغرافی‌دان و کتابدار و جهان‌گرد آلمانى قرن هفدهم میلادی، آدام اولشلگر، مشهور به آدام اولئاریوس (1603-1671م)، است که خاطرات و مشاهدات مسافرت خودش به کشورهای روسیه و ایران را بازگو می‌کند. با خواندن این کتاب می‌توان اوضاع روسیه و ایران دوره صفوی را از دیدگاه گزارشگری غربی سنجید.
| سفر نامه آدام اولئاریوس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اولئاریوس، آدام (نويسنده) کردبچه، حسین (مترجم) |
| ناشر | شرکت کتاب برای همه |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1369ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ایران - سیر و سیاحت - روسیه - سیر و سیاحت - ایران -- اوضاع اجتما‌عی -- قرن ۱۱ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ناشر، شرح حال مختصری از مترجم را به این کتاب افزوده است[۱].
- حسین کردبچه در مقدمه سودمندش، به بررسی روابط سیاسی ایران و آلمان و نقش جهان‌گردان آلمانی پرداخته و آدام اولئاریوس و اثر حاضر را معرفی کرده و از جمله نوشته است: این کتاب در موقع انتشار اهمیت زیادی پیدا کرد و در محافل جهان مورد توجه واقع شد و یکی از منابع و مآخذ معتبر ایران در دوران صفویه بشمار می‌رود[۲].
- مترجم می‌گوید: در سفرنامه اولئاریوس، نکات بسیار جالب و خواندنی از وضع روسیه در قرن هفدهم و خون‌ریزی‌های تزارها و جنگ تاتارها و تصرف مسکو را به دست آنها می‌توان یافت که کاملا تازگی دارد. در مورد ایران نیز مطالعات و تحقیقات زیادی کرده و آن را در سفرنامه خود آورده و خون‌ریزی‌ها و سفاکی‌های سلاطین صفوی را به‌طور کامل شرح داده و...[۳].
ساختار و محتوا
- این اثر 2 جلدی (شامل 6 بخش و در مجموع: 173 فصل) به‌ترتیب از مباحث ذیل تشکیل شده است:
- سرزمین تزارهای مخوف (3 بخش و در مجموع: 67 فصل، شامل سرگذشت مسافرت به روسیه).
- اصفهان خونین شاه صفی (3 بخش و در مجموع: 106 فصل، شامل سرگذشت مسافرت به ایران).
- گفتنی است: بخش دوم، قبلاً به نام سفرنامه آدام الئاریوس: بخش ایران با ترجمه و تحشیه احمد بهپور معرفی شده است.
نمونه مباحث
- آدام اولئاریوس، با نقل خاطره‌ای از دو نفر سفیر از طرف تزار که به شاهزاده‌نشین هلشتین اعزام شده بودند، افزوده است: روس‌ها در حقیقت برای تزار خود مقام و درجه‌ای را قائلند که ایرانی‌ها برای «علی» قائل هستند. ایرانی‌ها می‌گویند: گرچه «علی» خدا نیست، ولی خدا به او از هرکس نزدیک‌تر است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.