سفر به قلب سرزمین پارس
سفر به قلب سرزمین پارس تألیف آدولفو ریبادنیرا ای سانچز؛ مترجم مریم حق روستا؛ مجموعه ی حاضر، یادداشت های سفر چهارساله ی معاون جدید کنسول اسپانیا، آدولفو ریبادنیرا، در پانزدهم مارس سال 1874 میلادی به تهران است که یکی از بهترین کتاب های مربوط به ایران در سده ی نوزدهم است. سفرنامه های اروپایی، در زمره ی انواع ادبی پرتکلفی قرار دارند که در میان رویدادنگاری یک تجربه ی شخصی، روایت ادبی جامع و توصیف جغرافیایی، هنری، مردم شناختی یا باستان شناختی سرزمین های دور در نوسان اند.
| سفر به قلب سرزمین پارس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ریبادنیرا ای سانچز، آدولفو (نویسنده) حق روستا، مریم (مترجم) |
| ناشر | انتشارات دانشگاه تهران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ش |
| شابک | 978-964-03-7204-3 |
| کد کنگره | |
گزارش کتاب
در حدود 140 سال پیش، آدولفو ریبادنیرا در سفری، از شمال تا جنوب ایران را پیمود؛ سفری که هیچ اروپایی دیگری تا آن زمان انجام نداده بود. اغزاق آمیز نیست اگر ریبادنیرا (1881-1841 م) را نخستین جهانگرد اسپانیایی در شرق بنامیم؛ جهانگردی که سفرش با هدفی علمی و نیز برای مطالعه ی راه های تجارت با ایران یا حتی با اهداف استعماری اسپانیا در خاورمیانه به خصوص در ایران انجام گرفت. ریبادنیرا به بررسی شهرهای اصلی ایران، مذهب، تاریخ، آداب و رسوم مناطق مختلف، معماری غنی ایرانی و امکان برقراری تجارت پرداخت که حاصل سفر و مطالعات وی، کتاب حاضر است که در سه جلد به چاپ رسیده است. این نوشتار کامل ترین مطالعات اروپاییان است که درباره ی ایران سده ی نوزدهم به رشته ی تحریر درآمده است. ریبادنیرا باستان شناس نیز بود. وی قطعات زیادی از آثار باستانی ایران را به اسپانیا انتقال داد که اکنون در موزه ی ملی باستان شناسی اسپانیا نگهداری می شود.
سفرنامه ی ماجراجویی های ریبادنیرا در مدت یک سال سفر در سرتاسر ایران (1875-1874) را در بر می گیرد و جواهری در ادبیات سفر در اروپا به شمار می آید. او در طول سفر درباره ی همه ی موارد از جمله آب و هوا، آداب و رسوم و ارتباطات تجاری و بهای کالاها و خدمات نوشت. به عبارتی تمام مواردی را که یک تاجر باید بداند در نظر گرفت و یادداشت کرد. وی در این سفر داستان های بسیاری را جمع کرد و به مطالعه و بازنویسی کتیبه ها پرداخت. با حاکمان، نظامیان، مسافران و حتی با خدمتکار جوان ناصرالدین شاه که به تازگی از حرمسرا اخراج شده بود و تمام جزئیات قصر را می دانست مصاحبه کرد. وی کارخانه ها و معادن را توصیف کرد. و حتی شاعران ایرانی را می شناخت. دست سرنوشت او را با دیپلمات های خارجی روبه رو کرد که او یا پدرش را می شناختند. ریبادنیرا در پاسارگاد آرامگاه کوروش را بازدید کرد.
شایان ذکر است که در اواسط سده ی نوزدهم، اسپانیا فقط به خود مشغول بود. در حالی که دیگر قدرت های اروپایی در جهان در حال تصوف موقعیت های مستعمراتی بودند اسپانیا فاقد جاه طلبی در خارج بود. یکی دیگر از اهداف سفر ریبادنیرا به ایران مطالعه ی محلی در خلیج فارس بود که اسپانیا پایگاهی در آنجا ایجاد کند و مقری مهم برای پشتیبانی قایق های اسپانیایی باشد که به فیلیپین سفر می کردند. البته این برنامه منتفی شد و ایتالیایی ها محل های مدنظر اسپانیا را تصاحب کردند.
مطالب این کتاب در سه دفتر ارائه گردیده است. دفتر اول یادداشت های سفر از مادرید به تفلیس، باکو، رشت و تهران را ارائه می کند. در دفتر دوم رویدادهای سفر از تهران به همدان، کرمانشاه، خرم آباد، دزفول، شوشتر، فلوجه و بوشهر نقل می شود. و سرانجام در دفتر سوم، خاطرات سفر از بوشهر به شیراز، کرمان، یزد، اصفهان، و سپس بازگشت به تهران آمده است.[۱]
پانويس