اسلام و مالکيت
اسلام و مالکیت، از آثار نویسنده و سخنور مشهور و مفسر قرآن و نهج البلاغه، آیت‌الله سید محمود طالقانی (1289-1358ش)، است که مباحثی از اقتصاد اسلامی را مطرح می‌کند و ارتباط احکام اقتصادی اسلام و مسئله مالکیت و سرمایه‌داری را روشن می‌سازد و ویژگی‌های خاصّ اقتصاد اسلامی را توضیح می‌دهد.
| اسلام و مالکيت | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طالقانی، محمود (نويسنده) |
| ناشر | طلوع |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 4 |
| شابک | - |
| موضوع | اسلام و اقتصاد - اسلام و مالکیت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ط2الف5 230/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- آیت‌الله سید محمود طالقانی بدون مقدمه، وارد اصل بحث شده و بعد از توضیح مختصری از عقاید و نظریات اقتصادی، افزوده است: آنچه بیان شد، خلاصه‌ای از رؤوس نظریاتی است که از اوایل تحولات صنعتی پدید آمده و با توجه به این نظریات و در نظر درآوردن اوضاع و محیط اجتماعی و اقتصادی سرزمین غرب، این نتیجه قطعی است که همه یا بیشتر این نظریات، در زمینه‌های محدودی از افکار متفکرین روییده است و نمی‌توان آنها را مطلق و ابدی دانست و چون مقصود این کتاب، بیان نظر اسلام درباره مالکیت و روابط آن است، ناچار با مرور مختصری از آنها می‌گذریم و تحقیق و بررسی آراء و ضدّ و نقیض و یافتن حقّ و صلاح در میان آنها به‌عهده اهل فنّ و متخصصین است...[۱].
- گفتنی است که این اثر در فضای فکری غالب قبل از پیروزی انقلاب اسلامی پدید آمده و نویسنده، ناظر به «بررسی و نقد دیدگاه مارکسیسم درباره اشتراکیت و نفی مالکیت خصوصی» است و می‌خواهد از نظر اسلام در مورد پذیرش مالکیت اختصاصی، دفاع کند.
ساختار و محتوا
این اثر، به‌ترتیب با مباحث ذیل سامان یافته است:
- تکامل مالکیت؛
- پیدایش قدرت کارگری؛
- اقتصاد در پرتو ایمان و اعتقاد؛
- پایه‌های اقتصادی اسلام و ریشه‌های احکام آن؛
- پول و مشکلات اقتصادی ناشی از آن؛
- ممیّزات و مختصّات اقتصاد اسلامی؛
- اختلاف و امتیاز طبقات و منشأهای آن.
نمونه مباحث
- از آیات قرآنی و سنت صحیح، این اصل، مُسَلّم و مورد استناد است که مالکیت، نسبی و محدود می‌باشد؛ چون معنای مالکیت، اختیار و قدرت در تصرف است و قدرت و اختیار انسانی، محدود است و نمی‌تواند خود را مالک مطلق و متصرف تامّ الاختیار بداند... بنابراین مالکیت انسان در حدّ اراده حکیمانه او و عقل و اختیار و آزادی است که به انسان عطاء کرده: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِك الْمُلْك تُؤْتِي الْمُلْك مَنْ تَشَاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْك مِمَّنْ تَشَاءُ» (آل عمران: 26)[۲].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.