اعلم، هوشنگ
هوشنگ اعلم (1307-1386ش)، زبان شناس، استاد، پژوهشگر، کتابدار، ادیب، دانشنامه‌نویس، مورخ تاریخ علم
| نام | اعلم، هوشنگ |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | ﻧﺼﺮاﷲ ﺧﺎن اﻋﻠﻢاﻟﺴﻠﻄﻨﻪ |
| متولد | 1307ش |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 1386ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | افغانستان، مجموعه مقالات |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05368AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1307ش در خاندانى از اهل علم و فضل زاده شد. پدرش از نخستين فارغ التحصيلان دارالفنون بود.
تحصیلات
وى تعليمات اولیه را نزد پدر فراگرفت و آن‌جا بود كه با زبان فرانسه، زبان و ادبيات فارسی، خوشنويسى و سياه قلم آشنا شد. سپس در يازده سالگى پا به مدرسه گذاشت و با تكيه بر پشتوانه انبوه خود، در مدرسه درخشيد. اما زندگى اعلم از تلاطمات و حوادث در امان نماند. مصادف شدن دوران دبيرستان او با حوادث سياسى شهريور 1320 و سرايت عواقب جنگ جهانى دوم به ایران و شيوع فقر و قحطى و بیکارى به ويژه در ميان طبقه فقير، زندگى آنان را نيز تحت تأثير قرار داد. وى پس از اتمام دوران متوسطه وارد دانشكده ادبيات دانشگاه تهران شد و با موفقيت و اندوخته علمى این دوران را سپرى كرد و با تلاش خود به اخذ بورس تحصيلى در دانشگاه ميشيگان در رشته زبان و ادبيات انگليسى نائل شد. او در 1337 فوق لیسانس در زبان انگلیسی از دانشگاه میشیگان (آمریکا) و در 1346 فوق لیسانس در کتابداری از دانشگاه سیمونز(ماساچوست، آمریکا) دریافت کرد.
در 1351تحصیل درسهای دوره دکتری در چهار رشته زبان‌شناسی عمومی، زبان‌شناسی توصیفی، مطالعات ایرانی و فیلولوژی عربی را در دانشگاه هاروارد (کمبریج، آمریکا) به پایان رساند و تحقیق در زمینه رساله دکتری خود را آغاز کرد.
او پس از بازگشت، به پژوهش و تدريس در فرهنگستان زبان ایران پرداخت.
پس از انقلاب اسلامى، همكارى با دانشنامه جهان اسلام و ورود به عرصه دايرةالمعارف‌نگارى را آغاز نمود. دقت و وسواس علمى به خصوص در حوزه زبان و تسلط و استادى در حوزه زبانشناسى و کتابشناسى، احاطه بر متون ادب فارسی و منابع دست اول در حوزه تاريخ علم و خواص دارويى گیاهان، او را در زمره متخصصان برتر این حوزه و مقالات او از شمار دقيق‌ترين مقالات و حتى الگوى مقاله‌نويسى دايرةالمعارفى جاى داده است.
آثار
- جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی.
- همسايه نزدیک تر از خويش.
- افغانستان، مجموعه مقالات.
- تألیف مقاله‌های پر شمار برای دانشنامه جهان اسلام
- تألیف مقاله‌های پرشمار به زبان انگلیسی برای دایرةالمعارف ایرانیکا
- تألیف مقاله‌های بسیار در زمینه‌های کتابداری، زبان شناسی، زبان فارسی، عکاسی و غیرو که در برخی مجله‌ها و روزنامه‌های ایران چاپ شده است.
- ترجمه مقاله‌های پر شمار از انگلیسی و فرانسه که در دانشنامه جهان اسلام و نشریات فارسی چاپ شده است.