شعراء النصرانية

كتاب شعراء النصرانية، نوشته لویس شیخو یسوعی (1927-1859م) است که شاعران مسیحی عرب را در دوره‌ جاهلیت برشمرده و از زندگی و آثار آنان شرح کوتاهی داده است. لویس در مجلدات دیگر، پژوهش درباره شاعران نصرانی عرب را در دوره اسلامی دنبال کرده، به قرن چهاردهم هجری می‌رساند.

شعراء النصرانية
پدیدآوران	شیخو، لویس (نويسنده)
سال نشر	1890م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/م5ش9 2172 PJA
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

لویس در این کتاب، که نخستین جزء این مجموعه است، شش بخش را ارائه می‌کند:

1. بخش نخست، به شاعران یمنی از قبیله‌های کنده، مَذحِج و طی بنی‌کهلان می‌پردازد و کسانی همچون: عموهای امرؤالقیس، امرؤالقیس و از قبیله طی کسانی چون حنظله طایی، حاتم طایی و ایاس بن قبیصه را در بر می‌گیرد.
2. بخش دوم، درباره شاعران نجد و حجاز از قبیله‌های ربیعه، تغلب، قضاعه و ایاد بنی‌عدنان است و شاعرانی همچون البزاق، لیلی عفیفه، کلیب وائل بن ربیعه، مُهَلهِل، سفاح تغلبی، اخنس بن شهاب، جابر بن حفیّ، افنون، عمیرة بن جعیل، عمرو بن کلثوم، زهیر بن جناب کلبی، قُسّ بن ساعده و أمیة بن صلت را توضیح می‌دهد.
3. بخش سوم، ویژه شاعران بکر بن وائل از بنی‌عدنان است و درباره عبدالقیس، سعد بن مالک بکری، جحدر بن ضبیعه، حارث بن عباد، مرقش اکبر، عمرو بن قمیئه، طرفه، مرقش اصغر، اعشی بن قیس، حارث بن حلزّه، سُوَید بن ابی‌کاهل یشکری و... گفتگو می‌کند.
4. بخش چهارم، به نجد، حجاز و عراق از تمیم، مزینه، اسد و... می‌پردازد و شاعران این سرزمین‌ها را با اسود بن یعفر، سلامة بن جَندل، اوس بن حجر، علقمة الفحل، زهیر بن ابی‌سلمی مزنی، عبید بن ابرص، ورقة بن نوفل و زید بن عمرو بن نفیل می‌شناساند.
5. بخش پنجم، به قبیله‌های عدوان، ذبیان، غنی، هزان بنی‌قیس، عیلان بن مضر از نجد، حجاز و عراق پرداخته، درباره شاعرانی چون ذواَلاصبع عدوانی، نابغه ذبیانی، حصین بن حمام و کعب بن سعد غنوی توضیح می‌دهد.
6. بخش ششم، مناطق نجد، حجاز و عراق را از قبایل عیسی بن قیس و عیلان بن مضر در نظر گرفته، شاعرانی مانند ربیع بن زیاد، عنترة عبسی، عروة بن الورد و قیس بن زهیر را معرفی می‌کند‏.

لویس در تألیف خود از منابعی مانند «اغانی» و تاریخ ابن اثیر، «معجم البلدانِ» یاقوت و «امثالِ» میدانی و همچنین از ‏«العِقد الفريد» ابن عبدربه، تاریخ ابن فداء، «شرح قصیده ابن عبدون» از ابن بدرون بهره جسته است‏.

کتاب لویس از نقدها مصون نمانده است؛ نمونه‌ای از آن‌ها اِشکالی است که به وی در انتساب شصت‌وپنج تن از شاعران دوره جاهلیت عرب به کیش مسیحیت می‌شود؛ درحالی‌که در پژوهشی که انجام شده است گفته می‌شود که فقط بیست تن از آنان را می‌توان به‌طور قطع در زمره مسیحیان برشمرد‏.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. حشیمه، کمیل، «الأب لويس شيخو و شعراء النصرانية في الجاهلية»، المشرق، السنة الرابعة و الستون، أيار و حزيران 1970 - العدد 5 و 6.
3. پایگاه کتاب «نیل و فرات»