مفحما‌ت‌ الاقران‌ فی‌ مبهما‌ت‌ القرآن‌

مفحمات الأقران في مبهمات القرآن، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مستقل در توضیح مبهمات قرآن، از سوره فاتحه تا انتهای قرآن که با تحقیق مصطفی دیب البغا منتشر شده است.

مفحما‌ت‌ الاقران‌ فی‌ مبهما‌ت‌ القرآن‌
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) دیب البغا، مصطفی (محقق)
ناشر	مؤسسة علوم القرآن
مکان نشر	سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
سال نشر	1403ق - 1982م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	س9م7 85/1 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

از جمله ویژگی‌های کتاب نسبت به سایر آثار مشابه سیوطی، اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن می‌باشد که یافتن مطالب و فهم و درک بهتر آن را، تسهیل نموده است. برخی از مهم‌ترین این اقدمات، به شرح زیر می‌باشد:

1. ترتیب و تنظیم مطالب و واژگان، به این صورت است که عنوان هر سوره، با سطر جداگانه‌ای جدا شده و هر جمله‌ای از قرآن یا حدیث که حاوی کلمه‌ای مبهم است، در ابتدای سطر قرار گرفته و در ادامه، ضمن اشاره به اصل آیه یا روایت، به توضیح و تشریح آن پرداخته شده است.
2. ذکر کامل آیات به‌همراه شماره آیه و سوره و همچنین ذکر کامل آیاتی که به‌عنوان استشهاد ذکر گردیده است و اتمام برخی از آیاتی که سیوطی فقط قسمتی از آن را ذکر نموده و یا فقط با عباراتی همگون «الآية» یا «الآيات» به آن اشاره نموده است.
3. ضبط الفاظ و واژگانی که نیاز به ضبط داشته و همچنین، شرح و توضیح جملات یا کلماتی که مبهم بوده و نیاز به تشریح و توضیح آنها، احساس شده است.
4. تخریج احادیث و روایات مذکور در کتاب، از کتب معتبر حدیثی و اشاره به موضع دقیق آنها در هریک.
5. در صورت لزوم، ذکر فوایدی از آیات، احادیث، احکام شرعی، اصطلاحات علمی و....

واژگان و کلمات مبهم، به‌ترتیب سوره‌های قرآن، از سوره حمد آغاز و تا سوره ناس، ادامه پیدا کرده است. به‌منظور آشنایی بیشتر با محتوا و متن کتاب، به برخی از این واژگان اشاره می‌شود:

1. «مالك يوم الدين»: به‌واسطه تخریج ابن جریر و دیگران، از طریق ضحاک، به نقل از ابن عباس، منظور روز قیامت است.
2. «صراط الذين أنعمت عليهم»: که با اشاره به آیه 69 سوره نساء: «و من يطع الله و الرسول فأولئك مع الذين أنعم الله عليهم من النبيين و الصديقين و الشهداء و الصالحين و حسن أولئك رفيقا»، منظور انبیا، صدیقین، شهدا و صالحان می‌باشد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.