همایون‌نامه
همایون‌نامه، مجموعه‌ای از فرمان‌ها، مناشیر و ترسلاتی است که محمد بن علی بن جمال‌الاسلام، ملقب به منشی، یکی از نویسندگان و منشیان اوایل قرن نهم هجری، آن را به نام خواجه غیاث‌الدین پیراحمد خوافی، تألیف و تدوین کرده است. این اثر، به اهتمام رکن‌الدین همایون‌فرخ، منتشر شده است.
| همایون نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | منشی، محمد بن علی (نويسنده) همایون‌فرخ، رکن‌الدین (مصحح) |
| ناشر | الراجل أحمد السالم الیدالي |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1356ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | نثر فارسی - قرن 9ق. - نامه نگاري - قرن 9ق |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۵۸۲۵/۵/ه۸ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
قصد و نظر مؤلف «همایون‌نامه»، در بادی امر، فراهم آوردن ترسلاتی در امور مختلف دیوانی و غیر آن بوده تا طالبان علم و مترسلان را به‌کار آید و بلاغت فزاید و رهنمون و الگویی در راه فراگیری فن ترسل باشد. لیکن گذشته از اینکه این اثر، امروز از نظر در دست داشتن مراسلات و مکتوبات اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، حائز کمال اهمیت و ارزش است و سبک و روش نویسندگی را در مکاتبات دیوانی و جز آن، نشان می‌دهد و می‌تواند برای کسانی که در راه سبک‌شناسی نثر فارسی، به تحقیق می‌پردازند و می‌خواهند سیر نویسندگی را از قرن اول هجری تاکنون، مورد بررسی قراردهند، از منابع و مآخذ قابل توجه است، ضمنا از نظر مشتمل بودن بر مکاتبات تاریخی و نشان دادن چگونگی وظایف و مسئولیت‌های بسیاری از مشاغل و مقامات مملکتی که امور عمومی را برعهده داشته‌اند، قابل بررسی است و می‌توان با غور در آنها از امور مختلف سیاسی و اجتماعی آن دو قرن، اطلاعات لازم را به دست آورد[۱].
پدر مؤلف، خود یکی از منشیان و مترسلان بلاغت‌شعار دربار مظفریان بوده و مؤلف نیز با استفاده از پیش‌نویس‌ها و مسودات بایگانی پدرش، مجموعه نفیس «همایون‌نامه» را فراهم آورده و در نتیجه می‌توان گفت که این اثر، حاوی منشآتی است که از اواسط قرن هشتم تا اواسط قرن نهم، به‌وسیله منشیان این یک قرن، به رشته تحریر درآمده و سیر تحول نثر فارسی را در طول این یک قرن، نموداری گویاست[۲].
برای بررسی و سبک‌شناسی نثر فارسی، نیاز مبرم به منابع مختلف است و متأسفانه از منشآت قرون مختلف، مجموعه‌های مدون در دست نیست تا نحوه و شیوه و روش نویسندگی را در امور مختلف دیوانی و جز آن، مورد نقد و بررسی قرار داد و سیر تحول و دگرگونی و تکامل نثر فارسی را در اعصار مختلف، دریافت. از این نظر، اثر حاضر، می‌تواند پایه و بنیانی برای پژوهشگران در این زمینه باشد[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.