القرطین‌ لإبن‌ مطرف‌ الکنا‌ني‌

القرطين، گردآوری محمد بن احمد بن مطرف کنانی، معروف به طرفی (م 454ق)، عالم به قرائات است. این اثر در علوم قرآن به نگارش درآمده است.

القرطین‌ لإبن‌ مطرف‌ الکنا‌ني‌
پدیدآوران	ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (نويسنده) ابن مطرف، محمد بن احمد (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	كتاب مشكل القرآن و غريبه لإبن قتيبة
ناشر	دار المعرفة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	13سده
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	/الف2ق4 82/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نوشتار حاضر در حقیقت مجموع دو کتاب «مشكل القرآن» و «غريب القرآن» نوشته ابن قتیبه دینوری (م 276ق)، از علمای ادبیات، نحو، لغت، شعر، تاریخ و نویسنده در علوم مختلف است. ابن مطرف کنانی هر دو اثر یادشده ابن قتیبه را در یک جا و تحت عنوان «كتاب القرطين» گرد آورده است.

«غريب القرآن»، نوشته‌ای مختصر است که نویسنده آن را با اسماء و صفات خدواند متعال و تأویل و ریشه‌یابی آنها آغاز کرده است. به دنبال آن به واژگان قرآنی که بیشترین تکرار را داشته اشاره کرده، سپس به تفسیر واژگان غریب قرآن بدون متعرض شدن به تأویل واژگان مشکل آن پرداخته است. رعایت اختصار در طرح مطالب همراه با روشن بودن توضیحات و کامل بودن آن مورد اهتمام نویسنده در کتاب بوده است. کتاب با تکیه بر نوشته‌های مفسران و کتب عالمان لغت، تدوین شده است. نویسنده تلاش کرده است در خصوص بیان نظرات، آرای لغوی برتر و مناسب با سیاق آیه را برگزیند و از ذکر تأویلات و تفسیرهای ضعیف خودداری نماید.

کتاب دیگر «مشكل القرآن» است که نویسنده در آن از آنچه خداوند عرب را به آن مخصوص نموده (همچون قوت بیان)، همچنین از وجوه قرآن، لحن، تناقض، اختلاف، متشابهات در قرآن، مجاز، استعاره، قلب، حذف، اختصار، تکرار کلام و زیادت در آن، کتابت، مخالفت ظاهر لفظ با معنای آن و... سخن گفته است.

نویسنده مطالب کتاب حاضر را از سوره فاتحه آغاز کرده و به بیان واژگان غریب و مشکل قرآن و توضیحاتی دیگر در این خصوص تا آخرین سوره‌های قرآن پرداخته است. ازآنجاکه گردآورنده دو کتاب را به‌صورت مزجی آورده، متن متعلق به هریک از آنها را با ذکر حرف «غ» برای غريب القرآن و حرف «ش» برای مشكل القرآن، مشخص کرده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. مشار، خان‌بابا، «فهرست کتاب‌هاى چاپى عربى»، بی‌جا، بی‌نا، 1344ش، چاپ اول.