ذاکر، محمدابراهیم
محمدابراهیم ذاکر (متولد 1335ش)، دندان‌پزشک، مترجم، مصحح، پژوهشگر تاریخ پزشکی اهل ایران است. ذاکر در آماده‌سازی برای چاپ و گردآوری فهرست اعلام دو دائرةالمعارف بزرگ تاریخ شیعه «طبقات أعلام الشيعة» و «الذريعة إلی تصانيف الشيعة» همکاری کرده و از ابتدای دهه هشتاد شمسی به‌طور کامل به تصحیح و ترجمه میراث خطی تاریخ پزشکی ایران پرداخته و توانسته آثار مهمی از زکریای رازی و ابن سینا را ترجمه کند.
| ذاکر، محمد ابراهیم | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمدابراهیم ذاکر |
| ولادت | پانزدهم آذرماه سال ۱۳۳۵ش |
| پیشه | دندان‌پزشک، مترجم و پژوهشگر تاریخ پزشکی |
ولادت
محمدابراهیم ذاکر فرزند حسین تهرانی (زمردی) ذاکر و شادروان سرکار خانم فاطمه منزوی دخت شادروان آیت‌الله شیخ آقابزرگ تهرانی منزوی با آوازۀ صاحب الذریعه، در غروب پنج شنبه پانزدهم آذرماه 1335ش برابر با سوم جمادی دوم 1376ق ششم دسامبر 1956م در شهر نجف متولد گردید.
تحصیل
تحصیلات دبستان و دبیرستان خود را در مدرسه علوی ایرانیان در نجف و دبیرستان شرافت بغداد گذراند. میل به نویسندگی و کتاب‌خوانی در او از کودکی، با تشویق پدربزرگش آقابزرگ تهرانی پدیدار گردید. در سال ۱۳۵۵ش، وارد دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه تهران شد. در سال 1359ش، با «انقلاب فرهنگی» در دانشگاه‌های ایران، از ادامه تحصیل بازمی‌ماند؛ تا اینکه در سال 1366ش، به دانشگاه فراخوانده شد و در یکم خرداد 1369 از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.
فعالیت‌ها
- طبابت پس از فارغ‌التحصیلی در 1369ش، در شهر رشت و سپس در استان خوزستان (شهرهای سوسنگرد، هویزه و حمیدیه) و سپس در تهران تا به امروز؛
- همکاری و مشارکت با دایی خویش (علی‌نقی منزوی) در تصحیح و آماده کردن و گردآوری فهرست اعلام دو اثر بزرگ تاریخ کتاب‌شناسی شیعه، یعنی دائرةالمعارف بزرگ «طبقات أعلام الشيعة» و «الذريعة إلی تصانيف الشيعة» که از آثار پدربزرگ او، آقابزرگ تهرانی است[۱].
- پژوهش بر روی تاریخ پزشکی ایران؛
- تصحیح و تحقیق کتاب‌های خطی و مقدمه‌نگاری، در مورد آثاری همچون: حفظ البدن، از فخرالدین محمد رازی؛ تصحیح و تحقیق کتاب‌های خطی و مقدمه‌نگاری، در مورد آثاری همچون: حفظ البدن، از فخرالدین محمد رازی؛ دیباچه‌ای بر میراث نوشتاری پزشکی ایران و جهان از دیرباز تا سده ۱۱ هجری (مجمع النفایس و حجلة العرایس، از سالک‌الدین محمد حمویی)؛ رسالةٌ في أوجاع المفاصل و علاجها؛ كتاب الحاصل في علاج المفاصل (ترجمه فارسی أوجاع المفاصل، از مترجمی ناشناخته در سده هفتم هجری؛ به‌همراه ترجمه فارسی مقالة في النقرس، از زکریای رازی)؛ التشريح (دو جلد) و رساله سمیه (زهرشناسی)، عمادالدین محمود شیرازی؛
- پژوهش و برگردان به پارسی و برابریابی با پزشکی نوین، در مورد آثاری همچون: كتاب القولنج (مشتمل بر کتاب قولنج زکریای رازی و رساله قولنج ابن سینا)؛ الكناش المنصوري (المنصوري في الطب)، زکریای رازی؛ تدارك الخطاء، ابن سینا؛ فردوس الحكمة (بحر المنافع و شمس الآداب)، از علی بن سهل تبری؛ عيون الأنباء في طبقات الأطباء (تاریخ پزشکی جهان تا پایان سده هفتم هجرت)، ابن ابی‌اصیبعه موفق‌الدین ابوعباس احمد بن قاسم بن خلیفه سعدی خزرجی طبیب؛ عين الحيات، محمد بن یوسف هروی؛ المرشد أو الفصول، زکریای رازی؛ الحاوي في الطب، زکریای رازی.
آثار
الف)- گردآوری و تألیف:
- سیری در سه قرن دندان‌پزشکی ایران از (۲۳۶-۵۳۱ق)؛
- جستاری در تاریخ و فلسفه‌ی پزشکی اسلامی؛
- سنجش پیشاب‌شناسی رازی با پزشکی نوین (برگردان بخش پیشاب کتاب الحاوي في الطب، حکیم محمد بن زکریا رازی همراه توضیحات)؛
- گروه‌بندی و تشخیص افتراقی بیماری‌ها (تقاسيم العلل، التقسيم و التشجير)، زکریای رازی، تصحیح صبحی محمود حمامی، معهد التراث العلمي العربي؛
- صاحب الذریعه در گذر تاریخ.
ب)- ویراستاری: ذاکر 114 مقاله را در موضوع‌های گوناگون تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی، پزشکی، عرفانی و مانند اینها ویراستاری نموده است. او افزون بر این کارها مقاله‌ها و سخنرانی‌های متعددی، به‌ویژه درباره «پزشکی» انجام داده است[۲].
پانویس
منابع مقاله
- پایگاه شخصی محمدابراهیم ذاکر:
- گفتگوی ماهنامه «نگین» دندان‌پزشکی با دکتر محمدابراهیم ذاکر:
وابسته‌ها
فردوس الحکمة بحر المنافع و شمس الآداب
حفظ البدن (رساله‌ای فارسی در بهداشت و تندرستی)
رسالة في أوجاع المفاصل و علاجها
سنجش پیشاب شناسی رازی با پزشکی نوین
دیباجه‌ای بر میراث نوشتاری پزشکی ایران و جهان از دیرباز تا سده 11ھ
بیماریهای روده‌ای و شکم‌پیچه و شکمروش خونین
بیماریهای کلیه و مجراهای ادراری
تب‌های دق، لاغری شدید، تب لرزه، تب‌هایی که گرم نیستند و تب‌های وبایی
داروشناسی، جدول نام‌ها، وزن‌ها و پیمانه‌ها
کوفتگی و پارگی بافت‌ها، زخم‌های دستگاه تناسلی
انگل‌های روده‌ای، بواسیر، گوژپشتی، نقرس، واریس و پیل‌پایی
خوردن و ِآشامیدن، خواب و بیداری، بیماریهای واگیر، ارثی، پوستی و رنگ کننده‌های مو و دست