الجمعة و فضلها
الجمعة و فضلها، تألیف حافظ، محدث و قاضی حنبلی قرن سوم هجری قمری، ابوبکر احمد بن علی بن سعید مروزی (حدود 202-292ق)، مجموعه‌ای از روایات است که بر اهمیت و جایگاه روز جمعه و احکام آن مانند غسل و نماز جمعه دلالت می‌کند. پژوهشگر معاصر، سمیر بن امین زهیری (ابوالفداء منصوری) این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند نوشته و نویسنده و چگونگی تصحیح و ویژگی‌های نسخه‌های خطی اثر حاضر را معرفی کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده و منابع و اسناد روایات را بیان کرده و به داوری سندی نیز پرداخته است.
| الجمعة و فضلها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مروزی، احمد بن علی (نويسنده) زهیری، سمیر (محقق) |
| ناشر | دار عمار |
| مکان نشر | عمان |
| سال نشر | 1407ق - 1987م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ابوبکر احمد بن علی بن سعید مروزی روایات کتاب را با اسناد آورده و در دارالجعله دمشق، ماه ذوالحجه سال 291ق، شروع به بیان این احادیث کرده است[۱].
- سمیر زهیری، تأکید کرده است که کتاب حاضر را یکی از پیشوایان حفظ روایات، ابوبکر مروزی، نوشته و تاکنون (1407ق) منتشر نشده است[۲].
ساختار و محتوا
این اثر، در 20 باب سامان یافته و ابوبکر احمد بن علی مروزی در مجموع، 72 روایت آورده است. برخی از مهم‌ترین مباحث این کتاب عبارت است از: اولین کسی که نماز جمعه را اقامه کرد، روایاتی که می‌گوید در روز جمعه، زمانی است که دعا در آن مستجاب می‌شود، روایاتی که می‌گوید این ساعت، بعد از نماز عصر است، روایاتی که می‌گوید ساعت امید به استجابت بعد از خروج امام است، روایاتی درباره کسانی که در روز یا شب جمعه می‌میرند، روایات صلوات بر پیامبر(ص) در روز جمعه، غسل روز جمعه و نماز جمعه.
نمونه مباحث
- با سند از بریده نقل کرده است که پیامبر(ص) به ما فرمان داد که هر هفته در یک روز غسل کنیم و همچنین با سند از جابر نقل کرده است که پیامبر(ص) گفت: بر هر مرد مسلمان لازم است که در هر هفت روز، یک روز غسل کند و آن روز، روز جمعه است[۳].
- با سند از سمرة بن جندب نقل کرده است که پیامبر(ص) گفت: هرکسی که روز جمعه وضو بگیرد، به سنت عمل کرده و کار خوبی نموده است و هرکسی که غسل کند، بهتر است[۴].
- با سند از پیامبر(ص) نقل کرده است که گفت: «من ترك الجمعة ثلاثاً طبع علی قلبه و جعل قلبه قلب منافق»[۵]؛ یعنی هرکسی که نماز جمعه را 3 جمعه (پیاپی) ترک کند، بر قلبش مُهر زده می‌شود و قلبش قلب منافق می‌گردد.
- یادآوری: این کتاب، روایی است و فقط به نقل روایت پرداخته و از تحلیل و بیان حکم فقهی خودداری کرده است. حکم نماز جمعه از مسائل فقهی اختلافی است و از جمله می‌توان گفت: این‌گونه روایات مربوط به زمان حضور معصوم - پیامبر(ص) و یا امام(ع) - است که در آن زمان، نماز جمعه واجب عینی و تعیینی است و تخییری نیست و...
- با سند از پیامبر(ص) نقل کرده است که گفت: نماز جمعه برعهده کسی است که صدای اذان را بشنود[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.