طرسوسی، محمد بن حسن
محمد بن حسن طرسوسی (قرن ششم)، از جمله داستان‌گزاران ایرانی اما ناشناخته داستان داراب بوده است. داراب‌نامه و اسکندرنامه از جمله آثار اوست.
| طرسوسی، محمد بن حسن | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | حسن |
ابوطاهر محمد بن حسن بن علی بن موسی طرسوسی، داستان‌گزار سده ششم بود. از زندگی و احوال او آگاهی نداریم. نسبت او در نسخه‌های گوناگون کتاب داراب‌نامه به‌اختلاف «طرسوسی» و یا «طرطوسی» یاد شده است. طرسوس نام محلی در آسیای صغیر و نام شهری است در سوریه که بعد از ضعف خلافت عباسیان (132-656ق)، مدت‌ها در اختیار سپاهیان دولت بیزانس قرار گرفت و ساکنان مسلمان آن، ناگزیر به سرزمین‌های دیگر کوچیدند. نیاکان طرسوسی همه به همین نسبت مشهور بوده‌اند و چنین برمی‌آید که او از مردم طرسوس در آسیای صغیر بوده باشد؛ زیرا فارسی‌زبان بودن او و توانایی کامل او در ظرافت‌های ادبی زبان فارسی و گرایش او به نگارش داستان‌های اصیل ایرانی، همه دلیل بر ایرانی بودن اوست. این احتمال وجود دارد که چون نواحی طرسوس در آسیای صغیر، از آغازین روزهای حکومت اسلامی همواره مرز میان مسلمانان و مسیحیان بوده و همواره صحنه نبردهای دولت بیزانس و نیروهای اسلام بوده است، مردم مسلمان آن سرزمین به‌ناچار به سرزمین‌های دیگر مهاجرت کرده باشند[۱].
تسلط ابوطاهر به زبان دری و علاقه‌ای که به زنده نگاه داشتن نام پادشاهان ایرانی داشته، نشان از اقامت بلندمدت او در ایران دارد. از موضوع برخی داستان‌های ابوطاهر چنین برمی‌آید که او شیعه‌مذهب بوده است.
آثار
- ابومسلم‌نامه؛
- اسکندرنامه؛
- مسیب‌نامه؛
- جنگ‌نامه محمد حنفیه؛
- شاهنامه منثور؛
- داراب‌نامه؛
- داستان قهرمان یا قهرمان‌نامه یا حکایت قرمان قاتل؛
و...[۲].
پانویس
منابع مقاله
- صفا، ذبیح‌الله، مقدمه «داراب‌نامه طرسوسی»، روایت ابوطاهر محمد بن حسن بن علی طرسوسی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، 1396.
- مجیدی، مریم، مقدمه «داراب‌نامه، بازنویسی و تلخیص داراب‌نامه»، اثر ابوطاهر محمد طرسوسی، تهران، اهل قلم، چاپ اول، 1382.