رساله بیخ چینی
| نام کتاب | رساله بیخ چینی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | عبدالباری، ارشد حسین (مقدمه نويس)
عمادالدین شیرازی، محمود بن مسعود (نويسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه نويس) |
| زبان | فارسی
انگلیسی |
| کد کنگره | RS 160 /ش9ر5 |
| موضوع | بیخ چینی - مصارف درمانی
گیاهان دارویی - چین |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشكی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12538AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى:
«رساله بيخ چينى» تاليف حكيم عماد الدين محمود بن مسعود شيرازى اولين نگاشته طبى پيرامون خواص، طبايع و منافع چوب چينى است.
اين رساله به دستور شاه طهماسب صفوى (بيخ چينى، ص87) در ماه مبارك رمضان سال 993ق به رشته تحرير درآمده است. (همان، ص109).
ساختار:
رساله مشتمل بر يك مقدمه و هفت فصل است. مقدمه در بيان چگونگى اكتشاف بيخ چينى است. در فصول رساله نيز به ترتيب طبيعت، منافع، شرائط خوردن، ، تفاوت امزجه در خوردن اين دارو،مقدمات خوردن، ترتيب خوردن و استعمال بيخ چينى مورد بحث قرار گرفته است. در اين ميان بخش منافع و خواص بيخ چينى بيشترين حجم كتاب را به خود اختصاص داده است.
گزارش محتوا:
چنان كه بيان شد اين رساله اولين نگاشته پيرامون بيخ چينى است بنابراين اهميت اين اثر اولاً در قدمت و پيشگامى آن در پرداختن به يك موضوع پزشكى است و ثانياً نشان‌گر قوت و ضعف مؤلف در پرداختن به موضوعى است كه پيش از او كسى به آن نپرداخته است چرا كه وى نمى‌تواند از آراء و نظريات ديگران بهره ببرد بلكه خود مؤلف مى‌بايست تحقيقات و تجربيات شخصى‌اش را به تحرير درآورد.
بنابراين اين دو جهت باعث شده كه اولاً اين رساله بسيار مختصر باشد و ثانياً در آن با نقل قول و كنكاشهاى علمى و نقد و انتقادات مواجه نمى‌شويم.
خصوصيت ديگر اين اثر نثر روان و ساده مؤلف در پرداختن به موضوع است و اين امر باعث شده كه اين رساله براى عموم قابل فهم و استفاده باشد.
وضعيت كتاب:
اين اثر به اهتمام حكيم عبدالبارى و حكيم ارشد حسين در سال 2001م توسط مجله علمى دانشگاه همدرد هندوستان در 42 صفحه منتشر شده است. دو محقق مذكور ديباچه مفصلى به زبان انگليسى پيرامون زندگى و آثار مؤلف و نيز بررسى رساله بيخ چينى نگاشته‌اند كه ارزش اين اثر را دو چندان مى‌نمايد.
افست اين اثر به سال 1383ش توسط موسسه مطالعات تاريخ پزشكى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشكى ايران با مقدمه‌اى كوتاه به قلم آقاى دكتر محمّد مهدى اصفهانى منتشر شده است.
منابع مقاله:
مقدمه و متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب رساله بیخ چینی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور