کمالالدین اصفهانی، اسماعیل بن م‍ح‍م‍د
کمالالدین اسماعیل بن عبدالرزاق اصفهانی، (متوفی ۶۳۵ق) معروف به خلاق‌المعانی، از شعراء و قصیده‌سرایان معروف ایران در قرن هفتم هجری و از مریدان شیخ شهاب‌الدین عمر سهروردی است. سوگندنامه و دیوان اشعار از جمله آثار اوست.
| کمالالدین اسماعیل، اس‍م‍اع‍ی‍ل‌ب‍ن م‍ح‍م‍د | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | م‍ح‍م‍د |
| رحلت | جمادی‌الاول ۶۳۵ق |
| مدفن | محله جوباره اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | شیخ شهاب‌الدین عمر سهروردی |
تحصیلات
او نزد پدر شاعر و دانشمند خود و سایر بزرگان آن عصر تربیت شده و از نوجوانی به سرودن شعر پرداخته و کم‌کم آوازه او همه جا را فراگرفته است[۱].
ممدوحان
او از مریدان شیخ شهاب‌الدین عمر سهروردی عارف مشهور آن عصر به شمار می‌رفته و اشعاری در مدح او سروده است. از دیگر ممدوحان او حسام‌الدین اردشیر، از پادشاهان آل باوند مازندران، اتابک سعد بن زنگی از حکّام فارس، رکن‌الدین صاعد بن مسعود، از رؤسای مذهبی اصفهان و جلال‌الدین منکبرنی، پادشاه خوارزمشاهی بوده‌اند[۲].
حوادث زندگی
او در اصفهان، شاهد درگیری‌های طولانی و کشتارهای فراوان بین شافعیان و حنفیان بوده و از این درگیری‌ها که در دو محله اصفهان، جویباره و دردشت صورت می‌گرفته، آزرده خاطر شده و آنان را نفرین کرده است[۳].
وفات
مغولان به اصفهان حمله کرده و در سال 633ق آنجا را تصرف و مردم را قتل عام کردند. کمالالدین هم در دوم جمادی‌الاول ۶۳۵ق به دست مغولان کشته شد. قبر او در محله جوباره اصفهان واقع شده است و متصل به کنیسه یهودیان است. سال‌های طولانی قرار بود که آرامگاهی برای او بنا شود. هم چنین مدتی در جوار سی‌وسه پل، آرامگاهی برای او ساختند، و قرار بود استخوان‌های کمال در آنجا دفن شود، و خیابان مجاور آن را کمال اسماعیل نامیدند؛ اما این کار انجام نشد. سرانجام در سال‌های اخیر، بنای یادبودی بر روی قبر او بنا کردند[۴].
آثار
او آثاری به نظم و نثر دارد که از آن جمله است:
- دیوان اشعار که به چاپ رسیده است؛
- رساله فی وصف القرین، به عربی که میکروفیلم آن در کتابخانه دانشگاه تهران موجود است؛
- رساله فی العشق المجازی و الحقیقی، به فارسی و بیشتر به نظم که میکروفیلم آن در دانشگاه تهران موجود است؛
- رساله القوس یا رساله قوسیه به عربی؛
- سوگندنامه؛
- فراق‌نامه؛
- نامه‌ای به شهاب‌الدین عمر سهروردی به عربی که میکروفیلم آن در دانشگاه تهران موجود است؛
- نامه در پاسخ امیری که در کتابخانه مجلس شورای اسلامی موجود است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، «اعلام اصفهان»، تصحیح غلامرضا نصراللهی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ نخست، 1386ش.